عنوان
مقاله امامت در اندیشه فارابی
تعداد صفحات: ۵۰
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده
فارابی از اولین فیلسوفان مسلمان است که به فلسفه سیاسی پرداخته اند. در واقع فارابی پرآوازه ترین شخصیت فلسفی سده چهارم هجری، بنیان گذار بنای فاخری است که در جهان اسلام به «فلسفه سیاسی» شهره یافته است. یکی از شاخه های اندیشه سیاسی در حوزه تمدن اسلامی، فلسفه سیاسی است که ارجمندترین نماینده آن حکیم بزرگ ایران، ابونصر محمد فارابی است. وی نخستین اندیشمند بزرگ دوره اسلام است که با اقتدا به فیلسوفان یونانی و خاص افلاطون، به تأملی ژرف در سرشت مدینه و ارتباط انسان با آن پرداخته است. در سراسر تاریخ فلسفه در جهان اسلام، شاید هیچ کس به ژرفا و پهنای اندیشه او به اندیشه ورزی در باب سیاست نپرداخته است.
در این راستا، در مقاله حاضر تلاش می شود ، با واکاوی آراء فارابی اهمیت عنصر امامت مشخص گردد. و در پنج بخش به بررسی انواع رهبری، معرفی گروه های مخالف، کارکرد امام، حقوق و وظایف امام بپردازد.
واژه های کلیدی: امامت، فارابی، رهبری، گروه های مخالف، کارکرد امام، حقوق امام
فهرست مطالب
چکیده ۵
مقدمه ۶
بخش اول: اهمیت و اوصاف امام ۸
نوع اول رهبری: رییس اول ۱۱
نوع دوم رهبری: ریاست تابعه مماثل ۱۶
نوع سوم رهبری: ریاست سنت(ولایت فقیه) ۱۸
نوع چهارم رهبری: روئسای سنت ۲۵
نوع پنجم رهبری: روئسای افاضل ۲۶
بخش دوم: امام و گروه های مخالف ۲۷
۱)گروه های ده گانه نوابت: ۲۸
۲)گروه های غیرمدنی(بهیمیون): ۳۳
بخش سوم: کارکرد امام در نظام سیاسی ۳۸
بخش چهارم: حقوق و تکالیف امام ۴۰
۱٫ حقوق امام در نظام سیاسی ۴۰
الف) اطاعت و فرمان برداری امت ۴۰
ب) اعتماد کردن و بخشیدن مشروعیت اجتماعی ۴۰
ج) گوشزد کردن خطاها و اشتباهات ۴۱
۲٫ تکالیف امام در نظام سیاسی ۴۱
الف) هدایت جامعه به سمت سعادت و کمال ۴۱
ب) اجرای عدالت ۴۱
ج) دفاع از جان و مال و آبروی امت ۴۲
د) فراهم کردن فضای اقتصادی سالم ۴۲
ه) توجه به کرامت انسانی و مرتبه اجتماعی ۴۲
و) توجه با مسایل فرهنگی – اجتماعی ۴۳
ز) کسب و استمرار مهارت ها و ویژگی های زعامت جامعه ۴۳
نتیجه گیری ۴۴
نوع اول رهبرى: رئیس اول ۴۵
نوع دوم رهبرى: ریاست تابعه مماثل ۴۶
نوع سوم رهبرى: ریاست سنت (ولایت فقیه) ۴۶
نوع چهارم رهبرى: رؤساى سنت ۴۷
نوع پنجم رهبرى: رؤساى افاضل ۴۷
منابع و مآخذ : ۴۹
منابع:
نوایی، علی اکبر(۱۳۸۵)، نظام اجتماعی امت و امامت، فصلنامه اندیشه، سال دوازدهم، شماره۵ و ۶٫
مفتونی، نادیا(۱۳۹۲)، وجوه شیعی فلسفه فارابی، فصلنامه اندیشه نوین دینی، سال نهم، شماره۳۳٫
یوسفیان، جواد(۱۳۷۰)، فارابی، رشد، شماره۱۰٫
یوسفیان، حسن(۱۳۹۰)، فلسفه امامت در اندیشه فارابی، فصلنامه فلسفه دین، سال هشتم، شماره۱۰٫
نقی لو، فرامرز(۱۳۸۳)، نظریه آرمانشهر فارابی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع).
صفا، ذبیح الله(۱۳۵۳)، حکیم فاراب، تهران، انتشارات شورای عالی فرهنگ و هنر.
مهاجر نیا، محسن(۱۳۸۰)، اندیشه سیاسی فارابی، قم، انتشارات بوستان کتاب.
داوری، رضا(۱۳۷۴)، فارابی؛ موسس فلسفه اسلامی، تهران، انتشارات طرح نو.
منتظری، بهرام(۱۳۶۸)، اندیشه سیاسی فارابی و ارتباط آن با مذهب تشیع، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع).
مقدمه
در نظام سیاسی و حکومت مد نظر فارابی امامت و رهبری یا رییس مدینه از جایگاهی اساسی و کلیدی برخوردار است چرا که رهبری مهم ترین رکن ساختار حکومی و در راس هرم قدرت سیاسی می باشد. این رهبری ذکر شده توسط معلم ثانی از سطوح مختلفی متناسب با واقعیت ها و ضرورت های جامعه اسلامی تشکیل شده است. در این راستا، فارابى اجتماعات مدنى خویش را همانند ارگانیسم موجود زنده میداند که در حقیقت، اعضاى آن، همانند سلولهاى بدن هستند که هر کدام با کار ویژه خود، در تعامل با دیگر اعضا است و در تحت مجموعه، براى وصول به غایت «کلیّت بدن» با هم تعاون دارند.
مقاله در چهار بخش تقسیم شده که در بخش اول بیان می شود که رهبرى، مهمترین رکن در ساختار نظام سیاسى است که در بالاى هرم قدرت سیاسى قرار میگیرد. بنابراین تلاش می شود تا انواع سطوح رهبری از منظر معلم ثانی تشریح و تبیین گردد. در بخش دوم نظام سیاسى و به اصطلاح، «مدینه فاضله» فارابى، نظامى پویا و دینامیک و در درون خود، از تعامل و بالندگى در جهت رشد و سعادت برخوردار است. او چون استعدادها را مختلف و شیوه ادراک آرا و امور مشترک در مدینه فاضله را متفاوت میداند، لذا براین باور است که در جامعه ممکن است معرفتهاى مختلفى ایجاد بشود و آیینها و مسلکهاى متعددى در مسیر سعادت به وجود آید و در مشترکات فاضله، شبهه و تشکیک شود. او سپس مشترکات و محورهاى بنیادى نظام سیاسى را بیان میکند و در احصائیهاى که کرده است، آنها را در نه محور مشترک عرضه میکند. معلم ثانى معتقد است که همه معاندان و مخالفان مدینه فاضله، از راه شبهه و تشکیک در مشترکات وجود میآیند: «من یقف على مواضع العناد فى تلک المثالات و یتوقف عنده»؛ یعنى در مثالها و محاکیات موضع خصمانه اتخاذ میکنند. او این معاندان را به دو جناح عمده، با عنوان «نوابت» و «بهیمیون» در داخل مدینه فاضله تقسیم میکند که هر کدام شامل گروههاى مختلفى است.در بخش سوم امام با هدایت جامعه به سمت غایت های تعیین شده موجبات سعادت و کمال امت را فراهم خواهد کرد. با این وجود می توان گفت که در اندیشه معلم ثانی، امامت و رهبری جامعه کارکردهای اساسی را بر عهده دارد که رهنمون شدن جامعه به سعادت اصلی ترین آن می باشد.در بخش چهارم امام دارای حقوقی خاص و همچنین تکالیفی در اجتماع و نظام سیاسی مد نظر معلم ثانی می باشند. در این بخش تلاش خواهد شد تا ضمن رعایت اختصارنگاهی مختصر به حقوق و تکالیف امام از نظر فارابی انداخته شود.
بخش اول: اهمیت و اوصاف امام
در نظام سیاسی و حکومت مد نظر فارابی امامت و رهبری یا رییس مدینه از جایگاهی اساسی و کلیدی برخوردار است چرا که رهبری مهم ترین رکن ساختار حکومی و در راس هرم قدرت سیاسی می باشد. این رهبری ذکر شده توسط معلم ثانی از سطوح مختلفی متناسب با واقعیت ها و ضرورت های جامعه اسلامی تشکیل شده است. در این راستا، فارابى اجتماعات مدنى خویش را همانند ارگانیسم موجود زنده میداند که در حقیقت، اعضاى آن، همانند سلولهاى بدن هستند که هر کدام با کار ویژه خود، در تعامل با دیگر اعضا است و در تحت مجموعه، براى وصول به غایت «کلیّت بدن» با هم تعاون دارند. از این رو، برخى از فیلسوفان عصر کلاسیک، دولت را مثال بزرگ شده انسان میدانستند و ساختار قدرت را بر اساس قواى نفسانى آدمى تقسیم میکردند و همه قوانین و سنتهاى حاکم بر ارگانیسم را در مورد آن جارى میکردند. از این رو، همانطور که ارگانیسم فردى، رشد کمى و کیفى دارد، اجتماع نیز از خانواده شروع میشود و به اجتماع مدنى و دولت جهانى تکامل مییابد. طبیعى است به موازات رشد و توسعه، روابط اجزا و اعضا پیچیدهتر میشود و سادگى اولیه ساخت اجتماع خانواده، جاى خود را به پیچیدگى فزاینده ساختارى در نظام سیاسى میدهد؛ اما همانطور که گفته شد، در نظر معلم ثانی درست است که کلیّت اجتماع مدنى، به نوعى مستقل از اجزاى تشکیل دهنده خود، عمل میکند، اما نقش فرد و واحدهاى ارگان را نیز انکار نمیکند.
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .
ارسال نظر