عنوان

مقاله سیاست های اتحادیه اروپا و بالکان غربی

تعداد صفحات: ۴۰

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

اتحادیه اروپا به عنوان بزرگترین بلوک اقتصادی و یک بازیگر تاثیر گذار در عرصه بین الملل مطرح است. در حال حاضر این اتحادیه با ۲۸ عضو وبیش از ۵۰۵ میلیون جمعیت یک الگوی بی نظیر از همگرایی منطقه ای را ارائه داده است. اما بعد از تشکیل اتحادیه اروپا مباحث بسیاری در خصوص جایگاه این اتحادیه در نظام بین الملل در محافل سیاسی و دانشگاهی شکل گرفت. اینکه اتحادیه اروپا به عنوان یک کل ۲۸ کشوری با منافع متفاوت و گاهی متضاد کشور های عضو می تواند به عنوان یک ابر قدرت و یا یک قدرت نظامی در جهان مطرح شود و یا آنکه می بایست آنرا در چارچوب یک قدرت مدنی و یا غیر نظامی ارزیابی کرد.

از دیگر سوی منطقه بالکان غربی و یا به نوعی کشورهای یوگسلاوی سابق به لحاظ نزدیکی جغرافیایی، فرهنگی، تاریخی و مرزی از اهمیت ویژه ای برای اتحادیه اروپا برخوردار است. در نتیجه اتحادیه اروپا خصوصا از سال ۱۹۹۰ سیاست پیچیده ای را در جهت سرعت بخشیدن به توسعه پایدار و برقراری صلح و ثبات در این منطقه تدوین کرده است.

واژه های کلیدی:اتحادیه اروپا، بالکان غربی، جایگاه اقتصادی اتحادیه اروپا، جایگاه سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا

 فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۵
روند شکل گیری اتحادیه اروپا ۸
اهداف اتحادیه اروپا ۱۲
اتحادیه اروپا و نظام بین الملل ۱۴
۱٫ جایگاه اقتصادی اتحادیه اروپا ۱۵
۲٫ جایگاه سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا ۱۶
۲-۱٫ سیاست خارجی مشترک ۱۷
۲-۲٫ سیاست امنیتی و دفاعی مشترک ۱۸
شبه جزیره بالکان ۲۰
۱٫ موقعیت جغرافیایی ۲۰
۱-۱٫ کرواسی ۲۲
۱-۲٫ صربستان ۲۳
۱-۳٫بوسنی و هرزگوین ۲۴
۱-۴٫ مقدونیه ۲۴
۱-۵٫ آلبانی ۲۵
۱-۶٫ مونته نگرو ۲۵
۱-۷٫ جمهوری کوزوو ۲۶
۲٫ پیشینه تاریخی بالکان ۲۷
۳٫ بحران دهه ۹۰ بالکان ۲۹
سیاست اتحادیه اروپا نسبت به بالکان غربی ۳۱
نتیجه گیری ۳۵
منابع ۳۹

منابع

– عزیزیان، افشین (۱۳۷۲) وحدت اروپا در تئوری و عمل (۱۹۹۰-۱۹۷۰)، تهران: چاپخش.

– کلییار، کلود آلبر، (۱۳۷۱)، سازمان‌های بین‌المللی از آغاز تا به امروز (همبستگی بین‌المللی)، مترجم: هدایت‌الله فلسفی، تهران: نشر فاخته.

– بوید، آندره، (۱۳۸۰) اطلس روابط بین‌الملل، مترجم: حسین حمیدی‌نیا، تهران: انتشارات وزارت خارجه.

– خالوزاده، سعید، (۱۳۹۰)، اتحادیه اروپایی (ویراست ۲)، تهران: انتشارات سمت.

– استویانوویچ، ترایان، (۱۳۸۳)، فرهنگ در بالکان و صربستان: مجموعه مقالات، انتشارات: مرکز فرهنگی ج.ا.ایران در بلگراد.

– فتوحی، محمود، (۱۳۸۴)،  تاریخ ادبیات صربستان، انتشارات ناژ

– آسایش زارچی، محمد جواد و آقارضی درمنی، رضا، (۱۳۸۸). مروری بر تاریخ مسلمانان در یوگسلاوی و جنگ در بوسنی و هرزگوین، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل.

– اکبری، حسین، (۱۳۸۵)، بحران دهه ۹۰ بالکان، تهران: موسسه مطالعات اندیشه سازان نور.

– مک کورمیک، جان، (۱۳۹۰)، اتحادیه اروپا سیاست ها و روند ها، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)

– کریمی، هوشنگ، (۱۳۸۷)، “جایگاه اتحادیه اروپا در نظام بین الملل در حال تکوین: موانع و چالش ها”، مجله سیاست خارجی،  پاییز ۱۳۸۷، شماره ۸۶٫

– خالوزاده، سعید و کیانی، داوود، (۱۳۸۷)، “اتحادیه اروپا و نظام بین الملل” در “اتحادیه اروپا و سیاست بین الملل”، شماره ۱۶، مرکز تحقیقات استراتژیک

مقدمه

شاکله فعلی اتحادیه اروپایی به لحاظ تاریخی بیش از نیم قرن پیش با تاسیس “جامعه ذغال و فولاد اروپا” در سال ۱۹۵۱، توسط شش کشور آلمان، فرانسه، ایتالیا، بلژیک، هلند و لوکزامبورگ با هدف هماهنگ کردن سیاست های ذغال و فولاد کشور های عضو در پاریس شکل گرفت. این روند با امضاء معاهده رم و ایجاد “جامعه اقتصادی اروپا” و “جامعه انرژی اروپا” در ۲۵ مارس ۱۹۵۷ توسعه یافت. هدف از تاسیس جامعه اقتصادی اروپا، ایجاد یک بازار مشترک و اتخاذ سیاست های مشترک اقتصادی بود. جامعه ذغال و فولاد، جامعه اقتصادی اروپا و جامعه انرژی اروپا با امضاء معاهده ای در آوریل ۱۹۶۵ ادغام گردیدند و از ژوئیه ۱۹۶۷ با شکل واحدی تحت عنوان “جوامع اروپایی” وارد صحنه اقتصادی و سیاسی جهان شدند. هدف نهایی این سه جامعه رسیدن به اتحاد سیاسی بود و هر سه جامعه با کلیت واحدی تحت عنوان “جامعه اروپا” شناخته می شدند.

به دنبال فروپاشی شوروی سابق و پایان جنگ سرد تغییرات زیادی در سطح قاره اروپا به وجود آمد. در ابتدای دهه ۱۹۹۰ با برداشته شدن دیوار برلین، تقسیم اروپا و مرزبندی آن به شرق و غرب پایان یافت و شرایطی پیش آمد که همگرایی اروپایی مشخصه بارز آن است. شاید بتوان گفت که شرایط به وجود آمده در دهه ۹۰ پدید آورنده هویت واحد اروپایی است. در دسامبر ۱۹۹۱، با تصویب پیمان ماستریخت، اتحادیه اروپایی شکل گرفت و جایگزین جامعه اروپا شد. اتحادیه اروپایی با تاسیس خود برای اولین بار مفاهیم جدیدی نظیر سیاست خارجی و امنیتی مشترک و شهروند اروپایی را پدید آورد و با امضاء پیمان ماستریخت اتحادیه اروپایی تحت نظارت شورای اروپایی متشکل از سران کشور های عضو، در آمد.

در ژانویه ۱۹۹۷، کشورهای اتریش، فنلاند و سوئد به عضویت اتحادیه درآمدند و تعداد کشورهای عضو به ۱۵ کشور (آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، انگلیس، بلژیک، هلند، یونان، لوکزامبورگ، ایرلند، دانمارک، پرتغال، اتریش، فنلاند وسوئد) افزایش یافت. در سال ۱۹۹۷، پیمان آمستردام به امضاء ۱۵ کشور عضو درآمد و بر اساس آن اقدامات تازه ای در جهت همگرایی بعمل آمد.

برنامه گسترش اتحادیه اروپا به سمت شرق و مرکز اروپا در سال ۲۰۰۴ موجب عضویت ۱۰ کشو اروپای شرقی و مرکزی در اتحادیه اروپا شد. بنا براین لهستان، مجارستان، جمهوری چک، اسلوونی، قبرس، اسلواکی، استونی، لتونی، لیتوانی و مالت از اول ماه مه ۲۰۰۴ رسما به اتحادیه اروپایی پیوستند. لذا تعدا اعضا در این سال به ۲۵ عضو افزایش یافت. بلغارستان و رومانی با تاخیر در سال ۲۰۰۷ و در نهایت کرواسی در سال ۲۰۱۳ به این اتحادیه پیوستند و اتحادیه ای متشکل از ۲۸ کشو را با جمعیتی بالغ بر ۵۰۵ میلیون نفر تشکیل دادند.

در حال حاضر پذیرش پول واحد یورو از سال ۱۹۹۹ و گردش رسمی آن از ژانویه ۲۰۰۲، سیاست مشترک کشاورزی، سیاست مشترک مهاجرت و پناهندگی، پیمان شنگن، سیاست دفاعی مشترک،  سیاست اجتماعی مشترک، منشور مشترک اجتماعی و حقوق اساسی، مفهوم شهروندی مشترک، سیاست خارجی و امنیتی مشترک و سیاست مالی مشترک از مهمترین طرح های اتحادیه اروپا برای تبدیل شدن به یک بازیگر موثر و قدرتمند در نظام بین المللی است که سیر تکاملی آن همچنان ادامه دارد. (خالوزاده و کیانی، ۱۳۸۷،۸۷)

بالکان شبه جزیره‌ای در جنوب شرقی اروپا که از شرق به دریای سیاه و دریای اژه، از غرب به دریای یونان و دریای آدریاتیک، از جنوب به دریای مدیترانه و از سوی شمال به کوه‌های آلپ دینار و آلپ ترانسیلوانی و جلگه مجارستان مرزبندی می‌شود.

کشورهای بالکان شامل یونان، آلبانی، بلغارستان، بوسنی و هرزگوین، کرواسی، اسلوونی، مقدونیه، صربستان، مونته‌نگرو، رومانی، و بخش اروپایی ترکیه است و پهنه منطقه بالکان ۷۲۸٬۰۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن بیش از ۶۰ میلیون نفر است.

 روند شکل گیری اتحادیه اروپا

ایجاد جامعه سیاسی اروپایی ریشه در تفکری داشت که سعی می‌کرد آرای سیاسی را به عنوان مکمل اتحاد دفاعی به کار گیرد. آنها جامعه سیاسی را نه تنها برای رفع نگرانی‌های خود در جامعه دفاعی لازم می‌دانستند، بلکه از لحاظ اصول مشترک، بدون تحقق جامعه سیاسی امکان‌پذیر نبود. راهبرد ژان مونه، رئیس کمیته اقدام برای ایالات متحده اروپا که بعد از استعفایش از جامعه زغال و فولاد آن را تاسیس کرده بود، این بود که اروپای اقتصادی باید به اروپای سیاسی و اتحادیه اروپایی منجر شود، اما این موضوع از سوی دوگل پذیرفته نشد (عزیزیان، ۱۳۷۲: ۵۶).

در سال ۱۹۴۷ فرانسه و بریتانیا برای مقابله احتمالی با آلمان پیمان دانکرک^[۱] (پیمان بروکسل) را منعقد کردند، اما حوادث فوریه ۱۹۴۸ در چکسلواکی یعنی قتل مشکوک مازاریک تنها وزیر غیرکمونیست در کابینه ادوارد بنش که به استفاده از طرح مارشال اظهار علاقه کرده بود، باعث نگرانی کشورهای اروپای غربی از رفتار کمونیست‌ها و احتمال توسل به زور شوروی برای استقرار سلطقه خود بر اروپای شرقی شد. طرح بریتانیا ۲۹ مارس برای کشورهای عضو بنلوکس فرستاده شد و پس از کنفرانس ۱۹۴۸ به امضا رسید. مفاد پیمان مشتمل بر همکاری‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و دفاعی بود که با تصویب پارلمانی کشورهای عضو از ۲۵ آگوست ۱۹۴۸ اعتبار قانونی یافت (کلییار، ۱۳۷۱: ۲۵۱). با این حال، پیمان بروکسل با نظام امنیت جمعی خودکار تا ۱۹۵۴ دوام آورد و با الحاق آلمان و ایتالیا در می ۱۹۵۵ نام آن به اتحادیه اروپای غربی تغییر کرد.

محاصره برلین در سال ۱۹۴۹ و آغاز جنگ کره در ژوئن ۱۹۵۰ ضعف نظامی غرب را نمودار کرد. چرچیل در سخنرانی آگوست ۱۹۴۹ در شورای اروپا از شکل‌گیری جامعه دفاعی اروپا سخن گفت و به تشکیل یک ارتش واحد اروپایی به عنوان ابزار حمایت همبستگی اروپا اشاره کرد. رنه پلوون^[۲]، نخست‌وزیر فرانسه در ۲۴ اکتبر ۱۹۵۰ طرحی را برای ارتش اروپایی خطاب به مجلس فرانسه ارائه کرد. پایان ژانویه ۱۹۵۲، نمایندگان کشورهای جامعه دفاعی اروپا با تشکیل نیروی زمینی متحد موافقت کردند. سرانجام مخالفت مجلس ملی فرانسه با این پیمان آن را به طور عملی با شکست رو به رو کرد (مسائلی، ۱۳۷۸: ۱۲۸). پس از شکست طرح جامعه دفاعی اروپا در سال ۱۹۵۴ پیمانی میان کشورهای فرانسه، بلژیک، بریتانیا، هلند، لوکزامبورگ، ایتالیا و آلمان غربی به امضا رسید^[۳] که به موجب آن تشکیلات جدیدی به نام «اتحادیه اروپای غربی» به وجود آمد. سال ۱۹۸۸، اسپانیا و پرتغال با امضا پروتکلی در لندن به اتحادیه اروپای غربی پیوستند و در نتیجه این سازمان دفاعی دارای ۹ عضو رسمی شد. (بوید، ۱۳۸۰: ۵۹).

صرف‌نظر از اقدامات بی‌سرانجام اولیه در دهه ۱۹۵۰ در خصوص تشکیل جامعه دفاعی اروپا و یا جامعه سیاسی اروپا، نخستین حرکت جدی در این مسیر، تلاش برای تحقق ابتکار همکاری سیاسی اروپا[۴] در سال ۱۹۷۰ بود. این ابتکار در سند واحد اروپایی به رسمیت شناخته و در آن بر اقدام مشترک کشورهای عضو اتحادیه در زمینه تدوین و اجرای یک سیاست خارجی اروپایی تاکید شد. پس از جنگ جهانی دوم حرکت به سوی همگرایی اروپایی در راستای گریز از شکل‌های افراطی ملی‌گرایی در دستورکار قرار گرفت. کنگره لاهه در سال ۱۹۴۸ رخدادی سرنوشت‌ساز در تاریخ فدرال اروپا بود و به ایجاد جنبش بین‌المللی اروپا و نیز کالج اروپا منجر شد. سال ۱۹۵۲ جامعه زغال و فولاد اروپا ایجاد شد که هدف اعلامی آن «گام نخست در ایجاد فدراسیون اروپا» و جلوگیری از بروز جنگ‌های احتمالی بود. اعضای بنیان‌گذار این جامعه بلژیک، فرانسه، ایتالیا، لوکزانبورگ، هلند و آلمان غربی بودند.

[۱] Dunkirk Treaty

[۲] Pleven

[۳] Western European Union (WEU)

[۴] EPC (European Political Cooperation)

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .