عنوان

مقاله مسئولیت حمایت در مداخله بشر دوستانه

تعداد صفحات: ۵۴

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

حاکمیت ملی کشورها هنوز از اصول مهم و اساسی حقوق بین الملل و منشور ملل متحد است که اصل عدم مداخله و عدم توسل به زور نیز آن را همراهی می کنند اگرچه از حالت مطلق خود به صورت نسبی درآمده است اما ضربه به پیکره حاکمیت ملی، منشور ملل متحد را به چالش می کشاند.تضعیف حاکمیت ملی کشور ها با مداخله بشر دوستانه باعث از بین رفتن صلح و نظم بین المللی می شود و مداخله بشر دوستانه نمی تواند با به خطر انداختن حاکمیت کشورها نظم بین المللی را حفظ کند.

طبق اسناد بین المللی و منطقه ای حقوق بشر شامل تمامی حق هایی است  که انسان به واسطه ذات انسان بودنش داراست و حاکمیت ملی جز برای حمایت از جان و مال افراد مورد حمایت خود فی نفسه هیچ ارزشی ندارد و در مقابل حفظ حقوق انسانی ملت خویش مسئول شناخته میشود، اما نقض هرگونه حقوق بشر توجیهی برای مداخله نمی باشد و مداخله نظامی به چهار جنایت نسل کشی، جنایت علیه بشریت، پاکسازی قومی و جنایات جنگی محدود شده است. و بحران های انسانی موجود در کشورها باید به شیوه هایی غیر از مداخله نظامی حل شود که می توان از مسئولیت پیشگیری و اقدامات موقتی و محدود غیر نظامی مساعدت گرفت.

با توجه به مداخله هایی که صورت گرفته شده بسیاری براین عقیده هستند که تاکنون مداخله ای که با نیست و قصد بشر دوستانه انجام شده باشد وجود ندارد و دولت های قدرتمند تحت لوای بشر دوستی برای منافع و اغراض ملی خود است به این اقدام می زنند و مداخله یک جانبه جایی در حقوق بین الملل ندارد اما با توجه به جهان مشمول و آمره بودن قواعد حقوق بشری دولت ها نمی توانند با ادعای داخلی بودن این موضوع به نقض حقوق بشر بپردازند.

مداخله نظامی توسط شورای امنیت در صورتی که کشوری حقوق بنیادین بشر را نقض نماید و یا قادر به حمایت از اتباع خود نباشند و این نقض حقوق بشر فاحش گسترده و مداوم باشد بطوریکه وجدان بشریت را جریحه دار کند و به نظر شورای امنیت حاکمیت آن کشور مشروعیت خود را از دست داده  و صلح و امنیت بین المللی را به خطر انداخته باشد، قابل توجیه است.

مداخله نظامی در کشور ناقص حقوق بشر باید دارای شرایطی نیز باشد اول اینکه مجوز مداخله از سوی مرجع صالح بین المللی که شورای امنیت سازمان ملل می باشد صادر شده باشد، هدف از مداخله تنها حفظ کرامت انسان ها باشد، مداخله نظامی به عنوان آخرین راهکار بعد از اینکه همه اقدامات دیگر با شکست همراه شد، اجرا شود و قبل انجام اقداماتی متناسب با هدف که منجر به صدمات انسانی بیشتری نشود باید از مثبت بودن احتمال تأثیر مداخله خود اطمینان داشته باشند.

دکترین مسئولیت حمایت که برای حل مسئله میان مداخله و حاکمیت ملی کشور ها شکل گرفته است به ظاهر با مداخله بشر دوستانه جنجال برانگیز باشد و احتمال سوء استفاده  از آن می رود. به طوری که کشورهای غربی با تصویب مداخله نظامی به لیبی در شورای امنیت که یک سوم اعضای شورا به آن رأی مثبت ندادند و از قدرت سیاسی کمی برخوردار بود و استناد به مسئولیت حمایت تلاش خواهند کرد تا برای اقدامات بعدی خود در کشورهایی که در مقابل آنها مقاومت می کنند رویه ای حقوقی و قانونی ایجادکنند.

اکثر کشورهای غیر متعهد که بزرگترین مجموعه از کشورها را بعد از سازمان ملل دارا می باشد نسبت به آینده این دکترین خوش بین نیستند چرا که احتمال سوء استفاده از آن همانند با مداخله بشر دوستانه بسیار زیاد است.و بیم آن می رود که شورای امنیت و ناتو بازوی اجرایی اقدامات غرب علیه کشورهای دیگر بشوند.

واژه های کلیدی: منشور سازمان ملل متحد ، مداخله بشر دوستانه، دکترین مسئولیت حمایت، مسئولیت پیشگیری، مسئولیت واکنش، مسئولیت بازسازی

  فهرست مطالب

چکیده ۵
مقدمه ۷
فصل اول: منشور سازمان ملل متحد و دیدگاه های موافقان و مخالفان مداخله بشر دوستانه ۸
مبحث اول: تعریف مداخله بشر دوستانه ۸
مبحث دوم: تدوین منشور ملل متحد و مداخلات بشردوستانه ۹
الف: مداخله بشردوستانه قبل از پایان جنگ سرد ۹
مبنای مداخله در دوران قبل ازپایان جنگ سرد ۱۰
ب: مداخله بشر دوستانه در دوران پس از جنگ سرد ۱۱
ج: اصل عدم توسل به زور(ماده(۴)۲ منشور ملل متحد) و مداخله بشر دوستانه ۱۳
مبحث دوم: بررسی نظریات موجود در مورد مداخله در حاکمیت برای حمایت از حقوق بشر ۱۶
گفتار اول: دیدگاه مخالفان مداخله بشر دوستانه ۱۷
گفتار دوم: دیدگاه موافقان مداخله بشر دوستانه ۲۰
مداخله براساس اخلاق ۲۱
فصل دوم: بررسی نظری مداخله بر اساس دکترین مسئولیت حمایت ۲۴
مبحث اول: سیر شکل گیری مسئولیت حمایت ۲۴
بند۱- ظهور دکترین ” مسئولیت حمایت ” ۲۴
بند۲- شکل گیری مسئولیت حمایت و مفهوم آن ۲۵
بند۳- گزارش هیأت عالی رتبه در مورد مسئولیت حمایت ۲۶
بند۴- اجلاس سران جهان در سال ۲۰۰۵ ۲۸
بند۵- اقدامات دبیر کل ملل متحد برای تحقق مسئولیت حمایت ۳۰
مبحث دوم: عناصر سازنده مسئولیت حمایت ۳۲
گفتار اول: مسئولیت پیشگیری ۳۲
بند۱- قابلیت هشدار زود هنگام ۳۳
بند۲- تلاش های پیشگیرانه مستقیم ۳۵
الف- راهکارهای سیاسی و دیپلماتیک ۳۵
ب- راهکارهای اقتصادی ۳۵
ج- اقدامات حقوقی ۳۶
د- اقدامات نظامی ۳۶
گفتار دوم: مسئولیت واکنش ۳۶
بند۱- اقدامات موقتی و محدود غیر نظامی ۳۷
بند۲- مداخله نظامی ۳۹
معیارهای مداخله بشر دوستانه نظامی ۴۰
گفتار سوم: مسئولیت بازسازی ۴۶
نتیجه گیری ۵۰
منابع و مآخذ ۵۲

منابع

سرتیپی، حسین، مداخله بشردوستانه از تئوری تا عمل، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک، ۱۳۸۶٫

قربان نیا، ناصر، حقوق بشر و حقوق بشردوستانه ، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ،۱۳۸۷٫

نیکولاس جی ، ویلر و الکس جی ،بلامی، مداخله بشردوستانه و سیاست جهانی ، در استیو اسمیت ، جهانی شدن سیاست ؛ روابط بین الملل در عصر نوین ، ترجمه ابولقاسم راه چمنی و دیگران ،تهران،ابرار معاصر،۱۳۸۳٫

وایس،توماس جی،مداخله بشردوستانه اندیشه در عمل،ترجمه نوع پرست،زهرا،مرکز چاپ و انتشارات وزارت امورخارجه،۱۳۸۷٫

میرزایی ینگجه، سعید، تحول مفهوم حاکمیت از سازمان ملل متحد، تهران، انتشارت وزارت امور خارجه،۱۳۷۳٫

وکیل امیرساعد و عسکری، پوریا، جهان امن تر : مسئولیت مشترک ما، مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد در تهران، تهران، ۱۳۸۴٫

۷٫ کرمی،جهانگیر، شورای امنیت سازمان ملل متحد مداخله بشر دوستانه ، تهران،موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، ۱۳۷۵٫

ممتاز، جمشید و رنجیریان، امیرحسین، حقوق بین الملل بشردوستانه مخاصمات مسلحانه داخلی، نشرمیزان، چاپ اول، تهران، ۱۳۸۴ .

جکسون، رابرت و سورنسون، گئورگ، درآمدی بر روابط بین الملل ، ترجمه مهدی ذاکریان ، حسن سعید کلدهی، چاپ سوم، تهران، میزان، ۱۳۹۰٫

دیترفلک، حقوق بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه، ترجمه قاسم زمانی و نادر ساعد، تهران، شهردانش،۱۳۸۷٫

مقدمه

در حقوق بین الملل کلاسیک، مفهوم حاکمیت خارجی دولت، استقلال و تساوی آن با دولت های دیگر و از ویژگی های بارز آن مطلق بودن این حاکمیت است که بدین معنی است که این قدرت، قدرتی عالی، نا محدود و تبعیت ناپذیر است. حاکمیت دو بعد داخلی و خارجی دارد، در بعد داخلی حاکمیت دولت به این معناست که دولت بتواند بدون دخالت خارجی، امور کشور را تنظیم و اداره نماید. در بعد خارجی، هنگامی یک دولت دارای حاکمیت است که روابط خارجی اش از استقلال و آزادی عمل برخوردار باشد و از دیگران تبعیت نپذیرد. با توسعه حقوق بین الملل قدرت حاکمیت دولت ها کاهش یافته و دولت ها محدودیت هایی را برای خود پذیرفته اند و جامعه بین المللی با احترام به اصل حاکمیت ملی، قوانین حقوق بشری را تا جایی توسعه است که اجازه اظهار نظر و تاثیر گذاری دولت ها در مورد وضعیت حقوق بشر در دیگر کشور ها را می دهد.

می توان گفت حاکمیت دولت ها و حمایت بین المللی از حقوق بشر با یکدیگر ناسازگارند و از مهمترین مباحث حمایت از حقوق بشر، بحث مداخله در حاکمیت ملی کشورها توسط کشورها و سازمان های بین المللی برای حمایت از حقوق بشر است که به طریق نظامی و غیر نظامی صورت گرفته و می گیرد. اما حاکمیت ملی و به همراه آن اصل عدم مداخله و عدم توسل به زور در حاکمیت ملی که از اصول اولیه منشور ملل متحد می باشند با توجه به مداخله نظامی به یک کشور نقض می شوند و در مقابل با توجه به جهان مشمولی حقوق بشر دولت ها نمی توانند حاکمیت ملی را مستمسکی برای نقض حقوق بنیادین بشر قرار دهند.

در مقاله حاضردر فصل اول به بررسی منشور سازمان ملل متحد و مداخله بشر دوستانه و دیدگاه های مخالفان و موافقان مداخله برای حمایت از حقوق بشر می باشد. فصل دوم به بررسی مداخله بر اساس دکترین مسئولیت حمایت پرداخته و ساختار این دکترین تشریح می شود .

 فصل اول: منشور سازمان ملل متحد و  دیدگاه های موافقان و مخالفان مداخله بشر دوستانه

مبحث اول: تعریف مداخله بشر دوستانه

بیشتر علمای حقوق بین الملل از نظریه ای حمایت کرده اند که بر اساس آن، نقض جدی حقوق اساسی بشر شرط اصلی مداخله بشردوستانه محسوب می شود. از این رو در اغلب تعاریفی که  از مداخله بشر دوستانه ارائه شده به نقض«عمده»، «وسیع» یا مداوم، حقوق اولیه یا اساسی بشر اشاره گردیده است.[۱]

الکساندر اورا خلایشویلی در تعریف مداخله بشر دوستانه می گوید: مداخله بشر دوستانه به معنی مداخله قهر آمیزی است که عموماً از طریق عملیات نظامی توسط شورای امنیت، گروهی از دولتها یا سازمان های بین المللی با مجوز از شورای امنیت در قلمرو دولت دیگر ودر جهت حفظ و حمایت از جان و حقوق اساسی و بنیادین افراد موجود در قلمرو آن دولت صورت می گیرد، می باشد.[۲]

ودر تکمیل تعریف می توان گفت مداخله بشر دوستانه عبارست از مداخله دولت و یا گروهی از دولت هایX با مجوز از شورا ی امنیت با توسل به اهرم ها ی سیاسی و دیپلماتیک، رسانه ای اقتصادی و در آخر نظامی در داخل سرزمین دولت Y به نفع  Z (اشخاص و گروه های خاص) با هدف خاتمه یا حد اقل کاهش نقض فاحش حقوق بشری که Z را بالفعل یا بالقوه(تحت شرایطی) تهدید می کند و دولت Y توانایی رفع آن را نداشته یا اصلا مایل به اتخاذ تولیدی در این زمینه نمی باشد.

مداخله با به کار گیری زور توسط یک یا گروهی از کشور ها علیه کشور دیگر ، به منظور پیشگیری یا مقابله با نقض گسترده و فاحش حقوق بشر در حمایت از اتباع دولت ثالث یا دولتی که در قلمرو آن  مداخله انجام می شود با رعایت حسن نیت به عنوان آخرین راهکار، بدون رضایت دولت مداخله شونده با مجوز شورای امنیت و با در نظر گرفتن نتایج مثبت و معقول آن.[۳]

[۱]–  منیژه اسکندری زنجانی، بحثی پیرامون مداخله بشر دوستانه از دیدگاه حقوق بین الملل، فصلنامه سیاست خارجی، سال هفتم،شماره۱، بهار۸۳، ص۱۱۱و۱۱۲٫

[۲]– Alexander, orakhelashvili, legal aspect of global and regional international security the institiutional background in nato eapc research fellowship program, 2000, p.57

[۳]– توکل حبیب زاده، مداخله بشر دوستانه از منظر حقوق بین الملل، مرکز تحقیقات استراتژیک، ۱۳۸۶، شماره۸، ص۶٫

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .