عنوان

مقاله نظریه های رهبـــری خدمتگزار

تعداد صفحات: ۳۳

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

رهبری همواره با انسان عجین بوده است. از زمانی که انسان بصورت بدوی و با شکار حیوانات روزگار می گذرانید، زمانی که دوام و بقای او به توان وی در هدایت نیرو در شکارگاه و شکار بستگی داشت و یا زمانی که گروههایی از خانواده های صحرانشین برای منبع تامین غذا، نقل و مکان می کردند، همواره رهبری وجود داشته است.(کیپن برگر، ۲۰۰۲،ص۳).

اهمیت موضوع رهبری در سازمانها، باعث شد که اندیشمندان و محققان مدیریت در پی کشف ویژگی ها و خصوصیات رهبران موفق در سازمانها بر آیند و همواره در تلاش باشند تا مشخصات رهبر موفق را در سازمان ذکر کنند. در پی این تلاشها در دهه های اخیر مکاتب رهبری و نظریات متعددی در زمینه رهبری شکل گرفته و به جامعه علمی معرفی شده است Kwong & Zhen,2014,p18) ).

در رهبری خدمتگزار [۱]محرک و انگیزه اولیه باید مطلوبیت برای خدمت کردن باشد.( گرین لیف۱۹۹۷، سنگه۱۹۹۵، بلاک ۱۹۹۳، باتن ۱۹۹۷ و دیگران) سبک رهبری خدمتگزار، وقتی که رهبر خود را در موقعیت خدمت کردن به پیروان و کارکنان زیر دست قرار می دهد، قابل تصویر است. خود خدمتی نباید محرک و انگیزه برای رهبر باشد بلکه او باید بر قله برنامه انگیز شی بالاتر یعنی توجه و تمرکز به نیاز دیگران صعود کند.(راسل و استون، ۲۰۰۲، ص۱۴۵). در این میان رهبران نقش مهمی در ایجاد، حفظ و توسعه اعتماد دارند. یک وظیفه اساسی رهبران ایجاد زمینه ای است که در آن رهبر و پیرو بتوانند در فضای اعتماد متقابل، هدف هایی که بر سر ارزش آن توافق دارند را تحقق ببخشند( قلی پور و همکاران ،۱۳۸۸،ص۱۱۶).

بدون وجود رهبری یا جریان هدایت، ممکن است حلقه اتصال میان اهداف فردی و سازمانی ضعیف و گسسته شود. گسست این حلقه، به معنی تردید نسبت به اهمیت اهداف و منافع فردی در مقابل اهداف و منافع سازمان است. وجود چنین تردیدی، یک آفت جدی در شکل گیری اعتماد سازمانی است( Kwong & Zhen,2014).

سازمان ها و مدیران کاملاً آگاهند که با تغییری سریع و پیچیده روبرو هستند و این حرکت نا معلوم به سوی آینده، با تقاضای افراد برای مشارکت بیشتر در همه سطوح سازمانی همراه است و به طور شگفت انگیز باعث تغییر ادراکات رهبری، به ویژه در نقش های ارتباطی بین پیرو و رهبر شده است. اغلب تئوری ها با توجه به اهمیت نقش رهبر در قبال پیروان برای انجام مأموریت سازمان پایه ریزی شده اند و این جای سؤال است که رهبر چه اثری می تواند بر نگرش های شغلی کارکنان داشته باشد. هرچند عوامل متعددی بر نگرش ها و رفتار کارکنان تأثیرگذارند، سبک رهبری خدمتگزار به عنوان رویکردی نو ممکن است از نظر ارتقای عملکرد اعضای سازمان از طریق پرورش نگرش ها و رفتارهای کاری آنان مانند رضایت شغلی و تعهد سازمانی برای رهبران سازمان ها سودمند باشد( خوشبختی ،۱۳۹۱،ص۱۱۴).

واژه های کلیدی: رهبری، سبک رهبری، وظایف رهبری، رهبری خدمتگزار،نظریه های رهبری خدمتگزار

فهرست مطالب

چکیده    ۵
مقدمه    ۷
تعاریف رهبری    ۹
سبک رهبری    ۹
وظایف رهبری    ۱۰
نظریه های سنتی رهبری    ۱۲
مروری بر شکل گیری رهبری خدمتگزار    ۱۳
تعاریف رهبری خدمتگزار    ۱۵
خدمت عمومی    ۱۵
مقایسه تئوری عاملیت و خادمیت با تئوری های کلاسیک و نئوکلاسیک    ۱۸
ابعاد رهبـری خدمتگزار از نظر صاحب نظران    ۱۹
مدل های رهبـــری خدمتگزار    ۲۱
۱- مدل اسپیرز    ۲۱
۲- مدل پیج و ونگ    ۲۱
۳- مدل ونگ    ۲۲
۴- مدل پترسون     ۲۳
۵- مدل راسل و استون    ۲۳
رهبری خدمتگزار از نظر نظریه پردازان    ۲۷
رهبری خدمتگزار در سازمان های دولتی    ۲۷
معنویت محیط کاری و رهبری خدمتگزار    ۲۸
رهبری خدمتگزار و اعتماد سازمانی    ۲۹
فهرست منابع و مأخذ    ۳۰

منابع و مأخذ

نادی، محمدعلی و مشفقی، نزهت الزمان.،۱۳۸۸،مدل یابی معادلات ساختاری روابط ادراک معلمان از ابعاد عدالت با تعهد مستمرو عاطفی به منظور ارائه یک مدل مفهومی. فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی. ۶: ۳۸-۲۱٫

قاسمی ، بهروز،۱۳۹۰،مدیریت رفتار سازمانی ، چاپ دوم ، تهران، انتشارات سپاهان

گریفین ،مورهد ،۱۳۸۷،رفتار سازمانی،ترجمه الوانی و معمار زاده،چاپ سیزدهم،تهران ، انتشارات مروارید

نصراصفهانی ،مهدی ، نصراصفهانی،علی ،۱۳۸۹،طراحی مدل رهبری خدمتگزار بر اساس دیدگاه امام علی (ع) و مقایسه آن با اندیشمندان غربی،دانشگاه ازاد واحد خوراسگان، سال ششم ، شماره۱۱،صص۱۴۳-۱۶۳

دلخوش کسمایى، ابوالقاسم؛ شریف زاده، فتاح؛ سیدنقوى، میرعلى؛ قربانى زاده، وجه الله ، ۱۳۹۰ ، الگوى رهبرى خدمتگزار، ابعاد و شاخص هاى آن در دانشگاه علوم انتظامى. فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامى،۶(۳)،صص۳۷۵-۳۸۸

رشیدپور،علی،۱۳۸۵، ارزیابی نظریه ی عاملیت و خادمیت و انطباق آن با دیدگاه اسلامی ،فصلنامه راهبرد، شماره ۴۰، صص۱۱۵-۱۲۸

سلیمی، باقر،رضایی کلیدبری، حمیدرضا، حسن پور، اکبر ، ۱۳۸۹، نقش رهبری خدمتگزار در ارتقای اعتماد سازمانی مبتنی بر نظرات کارکنان سازمان امور مالیاتی استان گیلان، مجله مدیریت توسعه و تحول ،صص۲۳-۳۰

حقیقی فر،علی، یوسفی ،سجاد ، میرزاده ،اکبر ،۱۳۸۹،« سبک رهبری و پیامدهای آن در چارچوب الگوی رهبری تمام عیار »،ماهنامه توسعه انسانی پلیس ، سال هفتم ،شماره۲۸

خائف الهی، احمد علی ، نوروزی ،محمد تقی ، دانایی فرد ،حسن ،۱۳۸۸، تبیین الگوی اثربخشیِ سازمان های دولتی ایران براساس نقش رهبری خدمتگزار،تهران، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره ۱۳ ، شماره ۲،صص۶۵-۹۱

محمّدی ،فرشته،حضرتی،محمود ،جعفری، احمد، ۱۳۹۲، بررسی رابطه معنویت محیط کاری و ادراک کارکنان از رهبری خدمتگزار ،تهـران ، پژوهشهای مدیریت عمومی، سال ششم ، شماره بیستم،صص۱۴۵-۱۶۴

مقدمه

رهبری از دیر زمان توجه مدیران  را به خود جلب کرده است . مدیران درباره عواملی بحث می کنند که سازنده یک رهبر مؤثر هستند و دانشمندان سازمان همان موضوع را به شکلی گسترده مورد مطالعه قرار داده اند( مور هد و گریفین ،۱۳۹۰،ص۳۴۹).بعضی از صاحبنظران مدیریت، رمز موفقیت مدیران را در توان رهبری منابع انسانی تحت سرپرستی می دانند. رهبری فرآیندی است که ضمن آن مدیر می کوشد تا با نفوذ بر کارکنان، آنان را به انجام دادن وظائف خود برانگیزد(قاسمی ،۱۳۹۰،ص۴۳۷).

رﻫﺒـﺮی ﺻـﺤﯿﺢ از ﺗﻤﺎﯾـﻞ ﻋﻤﯿﻖ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﮐﺮدن دﯾﮕﺮان، اﻧﺠﺎم ﻣﯽﭘﺬﯾﺮد و رﻫﺒﺮان ﺑـﺰرگ ﺟﻬﺖ ﺑﺮآورده ﮐﺮدن ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﮐﺎرﮐﻨـﺎن، ﻣﺸـﺘﺮﯾﺎن و ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﻫـﻢ ﭼﻮن ﺧﺪﻣﺘﮕﺰار ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ . ﺧـﺪﻣﺖ ﺑﺎﯾـﺪ در ﻫﺴـﺘﻪ ﻣﺮﮐـﺰی رﻫﺒﺮی ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ . اﮔﺮﭼﻪ ﻗﺪرت ﺑﺎ رﻫﺒﺮی ﻣﯽ آﯾﺪ وﻟﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﮑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺸﺮوع از آن، ﺧﺪﻣﺘﮕﺰاری اﺳﺖ( Humphreys,2005,p1413) .

ﺑـﺎ  ﻣﺮﮐﺰﯾـﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم در ﻣﺒﺎﺣﺚ رﻫﺒﺮی، ﺧﺪﻣﺘﮕﺰاری ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺑﺮای ﺗﺒﯿﯿﻦ ﯾﮏ ﺳﺒﮏ رﻫﺒﺮی ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻪ  ﻋﺒﺎرت دﯾﮕـﺮ، رﻫﺒﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ذﻫﻨﯿﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ارزش دادن ﺑﻪ اﻓـﺮاد و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﺎن اﺳﺖ را داﺷﺘﻪﺑﺎﺷد(اﯾﺰدی ﻃﺎﻣﻪ،۱۳۹۱،ص۷).

رهبری خدمتگزار، برابری انسانها را ارج نهاده و به دنبال توسعه فردی اعضای سازمان است. وظیفه رهبر خدمتگزار آن است که هوش و منش کارکنان را بپروراند و به آنان این امکان را بدهد تا قابلیت های خویش را در حد کمال به ظهور رسانند(نصر اصفهانی، نصر اصفهانی،۱۳۸۹،ص۱۴۴). البته رهبری خدمتگزار در دوران ابتدائی شکل گیری مفهومی خود قرار دارد؛ با این حال محققان زیادی آن را به منزله یک نظریه معتبر در زمینه رهبری سازمان مطرح می شناسند .(Birkenmeier et al, 2003)

نظریه رهبری خدمتگزار به عنوان یک سبک اخلاقی اثر بخش در رهبری و مدیریت در بین نظریه های رهبری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد که می توان آنرا یکی از سبک های ایده ال در توجه به عوامل انسانی به شمار آورد (نادی، قهرمانی،۱۳۹۰،ص۳). نظریه های سنتی رهبری مبتنی بر مدل سلسله مراتبی بودند که قدرت در رأس هرم سازمان وجود داشت و دستورات را از بالا به پایین دیکته می کرد و پیروان در سطوح پایین تر به عنوان یک عضو سازمانی، ملزم به پیروی از این دستورات بوده اند. گذشته از این، محیط کار در حال تغییر محققان زیادی را بر آن داشته که تئوری های سنتی در زمینه رهبری را مورد بازبینی قرار داده و نظریه های متناسب با این دوره و ترکیب نیروی کار را عرضه کنند Humphreys,2005) ).رهبر خدمتگزار با حل مشکل بحران، اعتماد پیروان را زیاد کرده و علاوه برآن، قدم به قدم با همدردی با پیروان و درک شرایط آنها و کسب اعتماد،از رفتار رهبری خدمتگزار می باشد( Joseph & Winston,2005) سازمان ها به رهبرانی نیاز دارند که در پائین هرم سازمانی و در سطوح پائین سازمان حضور داشته و به پیروان خود خدمت کنند، در نتیجه می توان مدل هرم وارونه را ذات و جوهره رهبری خدمتگزار به شمار آورد. رهبری خدمتگزار را می توان به عنوان دیدگاهی با قدمت طولانی به شمار آورد که به تدریج احیاء و در نهایت نیز به صورت یک رویکرد ایده آل و تحول گرا در راستای پاسخ به نیازهای روز افزون توسعه منابع انسانی در محیط کسب و کار متغیر مطرح گردیده است(نادی، قهرمانی،۱۳۹۰،ص۳). رهبری موفق است که در درجه اول پاسخگوی نیازهای دیگران باشد . بنابراین تمرکز بر خدمت بر دیگران از الویت های رهبر خدمتگزار است ، رهبر خدمتگزار تأکید بر اهمیت به توسعه  پیرو و نیازهای همه جانبه آن دارد Kwong & Zhen,2014,p19) ).

 تعاریف رهبری

در مورد رهبری تعریف های گوناگونی بیان شده است ، که به بعضی از آنها اشاره می شود.

رهبری نفوذ بر مرئوسان از طریق برقراری ارتباط با آنان در تحقق اهداف سازمانی است.

رهبری عبارت است از هنر یا علم نفوذ در اشخاص، به طوری که با میل و خواسته خود در جهت دست یابی به هدف های تعیین شده،گام بردارند(قاسمی،۱۳۹۰،ص۴۳۸)

رهبری به عنوان یک فرآیند، به معنی استفاده از نفوذ بدون زور برای هدایت و هماهنگی فعالیت های اعضای یک گروه در جهت تحقق هدف و به عنوان یک صفت به معنی مجموعای از ویژگی ها است(مور هد، گریفین ،۱۳۹۰،ص۳۵۰).

رهبری عبارت است از توانایی در اعمال نفوذ بر گروه و سوق دادن آن به هدف های مورد نظر(رابینز،۱۳۸۶،ص۲۱۷).

به توانایی تاثیرگذاری ، انگیزه دادن به افراد و مشارکت در اثربخشی و موفقیت سازمان ،رهبری گویند(Yuki ,2006,p3).

رهبری ، فرآیند تغییر هدف داری است که از طریق آن رهبر و پیروان از طریق مقصود مشترک به هم می پیوندند و حرکت به سوی چشم انداز را آغاز می کنند(نصر اصفهانی، نصر اصفهانی،۱۳۸۹،ص۱۴۵)

 سبک رهبری[۱]

منظور از سبک رهبری ،چگونگی رفتار رهبر در زمانی که سعی در تأثیر گزاری بر عملکرد افراد دیگر دارد می باشد. به بیان دیگر چگونگی سرپرستی مدیران بر دیگران و چگونگی رفتاری که افراد در موقع تأثیر گزاری و نفوذ بر عملکرد زیردستان از خود بروز می دهند را سبک رهبری می گویند(رضائیان، ۱۳۹۱،ص۱۶۵).

سبک های رهبری بحث رهبری و تأ ثیر آن بر عملکرد و اثربخشی سازمان، دیر زمانی است که در محافل مدیریتی مطرح گردیده است. متخصصان رهبری راههای مختلفی را برای شناخت موضوع رهبری و ارتباط آن با اثربخشی سازمان انتخاب کرده اند و بر مبنای آن تئوری های متعددی شروع مباحث رهبری با تئوری های شخصیتی و  را ارئه نموده اند. (Francoeur,2008)

[۱] -Leadership Style

 [۱]– Servant Leadership

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .