عنوان

مقاله ادبیات کودک در عراق

تعداد صفحات: ۲۷

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

ادبیات کودک در عراق به شکل فعال و حقیقی خود ، در اواخر دهه شصت از قرن بیستم با انتشار مجله ی « مجلتی » و به دنبال آن مجله « مزمار » شکل گرفت که شهرت و آوازه ی بزرگی هم در داخل و هم در خارج از کشور عراق داشتند .و دارای مراحل و دوره های مختلف و متفاوت معرفی کرده که به علت رویدادهای منطقه ای شاهد فراز و نشیب هایی بوده است . ادبیات کودک در این کشور که در ابتدای قرن بیستم به آن پرداخته شد به دلیل فعالیت چهره ها و شخصیت های بنام در این حیطه ، شاهد پیشرفت چشمگیری بود به طوریکه آثار مکتوب و تألیفات گرانقدری اعم از روزنامه و هفته نامه و مجلات صاحب عنوان در اقصی نقاط این کشور در دسترس کودکان قرار می گرفت و مؤسسات فرهنگی و مراکز انتشاراتی از جانب دولت مورد حمایت قرار می گرفتند و این اهتمام ادیبان و شاعران و مربیان از اهم موارد پیشرفت و گسترش ادبیات در این کشور بود اما از سوی دیگر بدلیل عدم ثبات در این کشور و وقوع جنگ های فراوان در ادوار مختلف و نتایج برجای مانده از این جنگ ها و نا آرامی ها ، ادبیات کودک با رکود و عقب ماندگی آشکار مواجه شد . با این حال ادبیات کودک در کشور عراق کلیه مراحل رشد تدریجی خود را اعم از مرحله ترجمه ، اقتباس ، تألیف ، ابتکار و فن آوری و مرحله شکل گیری و دیگر مراحل رشد و تکامل خود را طی نمود .

واژه های کلیدی:ادبیات کودک، کشور عراق، شعر کودک، داستان کودک، داستان ذکری لعیبی، ترانه های کودک،

فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۵
بنیانگذاران ادبیات کودک در عراق ۷
۱- نمونه ی شعر از احمد حقی حلی ۹
شعر کودکان در کشور عراق ۹
داستان های کودکانه در کشور عراق ۱۱
۱- نمونه ای از داستان ذکری لعیبی ۱۲
نمایش کودکانه در کشور عراق ۱۴
مطبوعات کودکان در کشور عراق ۱۵
۱- . نمونه شعر از یاسین نبیل ۱۷
لغت نامه ها و دایره المعارف خاص کودکان ۱۹
نقش مراکز انتشاراتی در توسعه ادبیات کودک ۱۹
ترانه های کودکانه ۲۰
ادبیات کودک در عراق ، تجربه ای بدون مطالعه دقیق و برنامه ریزی صحیح ۲۱
۱- تدریس کتب مدارس ۲۲
۲-از بین بردن درک و خیال کودک عراقی ۲۳
نتیجه گیری ۲۵
منابع ۲۷

 منابع

 الوردی ، علی ، تاریخ العراق ، ج اول ، مترجم : هادی انصاری ، تهران : شرکت چاپ و نشر بین الملل ، ( ۱۳۸۹) ،

حمداوی ، جمیل ، ادب الأطفال فی العراق ، نشریه دیوان العرب ، اوت ، ( ۲۰۰۹م)

حمداوی ، جمیل ، أدب الأطفال فی العراق ، مجله المثقف العربی ، ص ۳

محمد طالب ، عمر ، شعر الأطفال فی العراق ، مجله الجامعه ، شماره ۳ ، کانون الأول( ۱۹۷۹م )، ص ۵۹

محمد طالب ، عمر ، قصص الأطفال فی العراق بعد ثوره تموز ، مجله الجامعه ، شماره ۳ ، کانون الأول /۱۹۷۹م ، ص ۵۶-۴۵

الهیتی ، هادی نعمان ، صحافه الأطفال فی العراق ، وزراه الثقافه و الفنون العراقیه ، دار الرشید للنشر ، شماره ۱۷۶ ، ص ۱۴۳٫

الهیتی ، هادی نعمان ، أدب الطفل فلسفته فنونه وسائطه ، بغداد ، ( ۱۹۸۶م )

سلوم ، فاروق ، الشعر الأطفال التربیه و الفن ، مجله الکاتب العربی ، شماره ۱۸ ،( ۱۹۸۷م )، ص ۹

مقدمه

عراق یکی از مهم ترین کشورهای عربی بشمار می رود که خیلی زود به تربیت ادبیات کودک چه در قالب داستان و شعر و چه در روزنامه و مطبوعات و یا نقد و بررسی آن پرداخته و در این زمینه توجه و اهمیت خاصی به فرزندان خود نموده است .

در کشور عراق اهمیت زیادی به کودک از دوران پیش دبستان و مهد کودک تا مرحله نوجوانی و بلوغ داده شده است . و مجموعه ای از برنامه ها و راهکارهای رشد را برای ارتقا  او در همه زمینه ها ترسیم شده است .

و در این راستا به همه ی جوانب و زمینه های زیست محیطی و اجتماعی و تربیتی و ادبی و علمی او توجه و عنایت خاصی شده است . و در زمان حزب بعث ، شیوه های آموزشی مبتنی بر نظام کمونیستی و غیر دینی بمنظور جهت دهی به فعالیت ها و سرگرمی ها و علاقه مندی های کودکان و کتب و مدارس آنها پی ریزی شد .

« سرزمینی که امروزه کشور عراق در آن قرار دارد . به میان رودان ( بین النهرین ) معروف بوده است . حدود ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد ، تمدن سومر ، آشور و بابل در این منطقه شکل گرفت . از پادشاهان نامدار این دوره ، حمورابی است . قانون نامه او نخستین قانون نامه مکتوب و مدون جهان است که نخستین سرمنشاء ادبیات مکتوب محسوب می شود .

اولین کتابخانه ی جهان نیز در این سرزمین توسط « آشوربانیپال » پادشاه آشور بنیان نهاده شد. بخش هایی از این کتابخانه در کاوش های باستان شناسان در استان نینوای عراق در حدود ۱۸۵۹ م کشف شد و در این کتابخانه که منبعی برای شناخت تمدن آشور و دیگر تمدن های میان رودان است . آثاری چون حماسه « گیلگمش » و افسانه « طوفان سومری » یافت شده است . حماسه گیلگمش ، یکی از کهن ترین آثار حماسی ادبیات دوران میان دورود است. قدیمی ترین متون موجود مرتبط با این حماسه به میانه ی هزاره سوم پیش از میلاد مسیح می رسد که به زبان سومری است . کامل ترین متن این حماسه ، متنی است که بر الواحی از خشت نگاشته اند . این مجموعه شامل دوازده لوح است . هر لوح مشتمل بر شش ستون پله وار ، به صورت شعر است . »[۱]

« سرزمین میان رودان در سال ۵۳۹ پیش از میلاد ، طی جنگی بین کوروش کبیر و شاه بابل به تصرف ایران درآمد و بیش از یازده قرن بخشی از قلمرو ایران بود . پس از هخامنشیان ، سلوکیان ، اشکانیان و سامانیان بر عراق حکومت کردند . در دوره ساسانیان عراق ، که آن را سورستان می نامیدند ، اهمیت بیشتری یافت ، به طوری که پایتخت ایران یعنی تیسفون در آنجا قرار گرفت . با ظهور اسلام ، این منطقه جزو قلمرو مسلمانان شد و زبان عربی در بین مردم رواج یافت . با انتقال پایتخت قلمرو اسلام از مدینه به بغداد ، این منطقه مرکز دنیای اسلام شد . پس از آن عراق زیر نظر حکومت اموی ، عباسی ، آل بویه ، سلجوقی ، خوارزمشاهی ، مغول و . . . قرار گرفت . تا اینکه در دوره صفویه عراق مجدداً جزئی از ایران شد و بعدها تا زمان جنگ جهانی اول بخشی از حکومت عثمانی را تشکیل داد .»[۲]

بیانگذاران ادبیات کودک در عراق

« « عبدالغنی رصافی » از بنیان گذاران ادبیات کودک عراق بود . معروف رصافی، فرزند عبدالغنی محمود، از شعرا و نویسندگان مشهور عراق در عصر اخیر است که در سال ۱۸۷۵ م . در محله ی « رصافه » بغداد چشم به جهان گشود و به سال ۱۹۴۵ به بیماری ذات‌الریه در این شهر وفات یافت . معروف الرصافی در یکی از مهمترین دوره های جهان اسلام و شرق می زیست. دوره ای که استعمار غرب و خصوصا انگلیس تمام سعی و کوشش خود را برای سیطره بر جهان اسلام به کار برد و برای رسیدن به این مقصود حکومت عثمانی را مهمترین مانع فرا روی خود می دید ، لذا به مبارزه با آن پرداخت.  او پس از فراغت تحصیل از مدرسه ی دینی در سال ۱۸۹۹م ، به تدریس ادبیات عرب در شهرهای استانبول ، دمشق و بیت المقدس پرداخت . رصافی همچنین علاقمند به سرودن شعر بود . او در شعرهایش کوشید تا زندگی واقعی مردم دردمند از ظلم و ستم را به تصویر بکشد . ضمن اینکه نوشته هایش از سال ۱۹۴۲م ، بیشتر جنبه ی آزادی خواهانه و مبارزه طلبانه داشت . از این رو او را بنیان گذار مکتب اجتماعی در شعر معاصر عرب می نامند . بخشی از شعرهای رصافی برای کودکان سروده شده است . این مجموعه ی اشعار بیشتر جنبه ی تربیتی و آموزشی دارد . یکی از این مجموعه ها با نام « آموزش آلودگی » دربرگیرنده موضوعات سلامت و رعایت بهداشت برای کودکان است . در بزرگداشت این شاعر توانا ، مجسمه اش را در میدانی به نام خود او ، در شهر بغداد نصب کردند . »[۱]

« « جمیل صدقی زهاوی » از شاعران ، نویسندگان و اندیشمندان مشهور عراقی ، با اینکه اصلیت کردی داشت همواره شعرهای خود را با زبان عربی و فارسی می سرود . زهاوی در سراسر جهان عرب نویسنده ای شناخته شده است . او در زمینه ادبیات کودک نیز فعالیت می کرد و آثارش را در مجلات کودکان به چاپ می رساند . به پاس قدردانی از او ، یکی از خیابان های بغداد را به نامش نامگذاری کرده اند .

« شیخ محمد رضا شبیبی » یکی از بزرگترین متفکرین بنام شیعه ، و از برجسته ترین ادیبان مجاهد عراق در قرن چهاردهم هجری است . وی فرزند شیخ جواد بود و در ۶ رمضان ۱۳۰۶ ق در نجف اشرف به دنیا آمد و نزد پدرش پرورش یافت. او ـ همانند پدر خود ـ میل فطری بسیار به آموختن علوم اسلامی داشت . از اینرو مبادی علوم را فراگرفت و مقدمات را خواند و از آغاز نوجوانی به سرودن شعر پرداخت.

[۱] – بیان الصفدی ، شعر الأطفال فی وطن العربی ، ص ۲۱۰ .

[۱] – علی الوردی ، تاریخ العراق ، ( مترجم : هادی انصاری ) ، ( تهران : شرکت چاپ و نشر بین الملل ، ۱۳۸۹) ، ج اول ، ص ۲۳٫

[۲] – همان ، ص ۲۶٫

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .