عنوان

مقاله ارزش اثباتی اقرار در حقوق کیفری ایران و فقه امامیه

تعداد صفحات: ۷۸

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

در قانون مجازات اسلامی تعریفی از اقرار صورت گرفته است چرا که بر طبق ماده ۱۶۴ قانون مجازات اسلامی « اقرار عبارت از اخبار شخص به ارتکاب جرم از جانب خود است » همچنین از آن به عنوان یکی از طرق اثبات جرائم نامبرده است.

مقاله حاضر در دوفصل که فصل اول به بررسی حدود اعتبار اقرار و آثار اقرار ، حدود اعتبار اقرار در حقوق کیفری شامل طریقیّت یا موضوعیّت داشتن اقرار ، اشتراط مقرون بودن اقرار به قرائن و امارات و قابلیت انکار و تجزیه پذیر بودن اقرار ، آثار اقرار در حقوق کیفری شامل آثار اصلی و فرعی و در فصل دوم به بررسی ارزش اثباتی اقرار در امور کیفری ، ارزش اثباتی اقرار در رفتار مجرمانه ، ارزش اثباتی در جرایم موجب قصاص و در جرایم موجب حد ، ارزش اثباتی اقرار در جرائم تعزیری و بازدارنده ، عوامل تاثیر گذار بر ارزش اثباتی و آثار اقرار شامل تعدد اقرار و انکار بعد از اقرار ، توبه بعد از اقرار ، تعارض اقرار با سایر ادله پرداخته شده است.

کلید واژه ها:  دعوای کیفری ، ادله اثبات دعوی ، متهم ، اقرار

فهرست مطالب

چکیده ۶
مقدمه ۷
فصل نخست : حدود اعتبار و آثار اقرار ۱۰
مبحث اول : حدود اعتبار اقرار در حقوق کیفری ۱۰
گفتار اول : طریقیت یا موضوعیت داشتن اقرار ۱۰
گفتار دوم : اشتراط مقرون بودن اقرار به قرائن و امارات ۱۲
گفتار سوم : قابلیت انکار و تجزیه پذیر بودن اقرار ۱۳
مبحث دوم : آثار اقرار در حقوق کیفری ۱۴
گفتار اول : آثار اصلی اقرار ۱۴
گفتار دوم : آثار فرعی اقرار ۱۴
بند اول : تاثیر در شروع تحقیقات ۱۵
بند دوم : تاثیر در استفاده از تعلیق تعقیب ، کیفیات مخففه و معاذیر قانونی ۱۵
فصـل دوم: ارزش اثبـاتی اقـرار در حقـوق کیفـری ۲۰
مبحث اول : ارزش اثباتی اقرار در رفتارهای مجرمانه ۲۰
گفتار اول : ارزش اثباتی اقرار در جرائم موجب قصاص ۲۰
گفتار دوم : ارزش اثباتی اقرار در جرائم موجب حد ۲۱
بند اول : زنا ۲۲
بند دوم : لواط ۲۵
بند سوم : مساحقـه ۲۷
بند چهارم : قـوّادی ۲۸
بند پنجـم : قـذف ۲۹
بند ششم : شرب خمر ۲۹
بند هفتـم : سرقت ۳۱
بند هشتـم : محاربه و افساد فی الارض ۳۲
بند نهم : ارتداد ۳۳
گفتار سوم : ارزش اثباتی اقرار در جرائم تعزیری و بازدارنده ۳۴
مبحث دوم : عوامل تاثیر گذار بر ارزش اثباتی و آثار اقرار ۳۵
گفتار اول : تعـدد اقـرار ۳۵
گفتار دوم : انکار بعد از اقرار ۳۶
بند اول : تعریف انکار ۳۷
بند دوم : زمان انکار و تاثیر آن ۳۸
بند سوم : موارد پذیرش انکار بعد از اقرار ۳۹
الف ) فقه امامیه ۳۹
ب ) فقه عامه ۴۲
ج ) حقوق ایران ۴۳
گفتار سوم : توبـه بعد از اقـرار ۵۰
بند اول : مفهوم توبه و نحوه احراز آن ۵۰
بند دوم : توبه و سقوط مجازات ۵۱
بند سوم : توبه و تخفیف مجازات ۵۳
گفتار چهارم : تعارض اقرار با سایر ادلّه ۵۵
بند اول : مفهوم تعارض و تفاوت آن با تزاحم ۵۵
بند دوم : صور مختلف تعارض ۵۶
الف ـ تعـارض اقرار با اقرار ۵۶
ب ـ تعـارض اقرار با بیّنه ۶۲
ج ـ تعـارض اقـرار با علم قـاضی ۶۵
د ـ تعـارض اقـرار با قسامه ۶۸
ﻫ ـ تعـارض اقـرار با قرائن و امارات ۷۰
نتیجه گیری ۷۳
منابع ماخذ ۷۵

منابع

قرآن کریم ،ترجمه مهدی الهی قمشه ای ، قم ، الهادی ،چاپ دوم ، سال ۸۰

جعفری لنگرودی، محمد جعفر ، مبسوط در ترمینو لوژی حقوق ، ج اول تهران ، انتشارات گنج دانش ،چاپ ۲ ، ۱۳۸۱،

امامی ، سید حسن ، حقوق مدنی ، جلد ۶ ، تهران، انتشارات اسلامیه ، چاپ چهارم ، ۱۳۷۳ ه.ش.

هدایتی ، محمد علی ، آئین دادرسی کیفری ، جلد اول ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران ، چاپ دوم ، ۱۳۲۲ ه.ش

متین، احمد، مجموعه موازین قضایی، ج ۱، تهران انتشارات حسینیه ارشاد، چاپ۲ ، ۱۳۶۸ ه . ش

شامبیاتی ، هوشنگ ، حقوق کیفری اختصاصی(جرائم علیه اشخاص) ، جلد اول، تهران، آینده ، چاپ دوم، ۱۳۷۴ ه.ش

شامییاتی ، هوشنگ ، جرایم علیه اموال و مالکیت ، جلد دوم ، تهران ، انتشارات ویستار، چاپ سوم ،۱۳۷۷ ه.ش

جعفری لنگرودی ، محمد جعفر ، دایره المعارف علوم اسلامی ( قضایی ) ، جلد ۱ ، تهران ، گنج دانش ،چاپ سوم، ۱۳۷۸ ه.ش،

جعفری لنگرودی محمد جعفر ، دانشنامه حقوقی ، جلد اول ، تهران ،انتشارات سینا ، چاپ دوم ، ۱۳۴۸ ه.ش

صانعی ، پرویز ، حقوق جزای عمومی ، جلد اول ، تهران ، انتشارات گنج دانش ، چاپ پنجم ، سال ۱۳۷۲ ه. ش

صانعی ، پرویز ، حقوق جزائی عمومی ، جلد دوم ، تهران ، انتشارات گنج دانش ، چاپ چهارم ، ۱۳۷۱ ه . ش

گلدوزیان ، ایرج ، حقوق جزای اختصاصی ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران ، چاپ سیزدهم ،۱۳۸۶ ه.ش

گلدوزیان ، ایرج ، حقوق جزای عمومی ،جلد ۱ ، تهران ، انتشارات مجد، چاپ اول ، ۱۳۷۲ ه.ش

ولیدی ، محمد صالح ، جرائم علیه عفت و اخلاق عمومی و حقوق و تکالیف خانوادگی،جلد سوم،تهران،انتشارات غروب چاپ اول،۱۳۷۱ه.ش

مقدمه

بی گمان اهمیت اقرار در امور کیفری و حتی امور مدنی به حدی است که علمــای حقـوق آن را ملکـه دلایل می­نامند. اهمیت وجوددلیل برای احراز ارتکاب جـرم بـرای محکومیت تا آنجاست­که حضـرت علـی (ع) می­فرمایـند: « اگر هزاران گناهکار بی کیفر بمانند بهتر است از آنکه یک نفر بی­گناه برخلاف حق به کیفر برسد ». در قوانین جزایی ایران نیز به صراحت از اقرار در اثبات برخی جرایم بحث شده است . در این قوانین از توبه بعد از اقرار و تأثیر آن در مجازات متهم و انکار بعد از اقرار سخن به میان آمده است که نشان دهنده گرایش و توجه قانونگذار به این دلیل اثبات، در دعاوی کیفری می­باشد. همین امر و عدم ذکر آن به تفصیل و با جزئیات بیشتر در قوانین مربوطه و ایجاد بحثهای مختلف در ارتباط با این موضوع، محقق را واداشته است تا با مطالعه نظرات حقوقی، فقهی و با مطالعه پرونده  ها و ملاحظه آراء و نظریات قضایی ضمن بررسی تحلیلی اقرار در امور کیفری، ارزش اثباتی و آثار آن در حقوق جزای ایران در ادوار مختلف و فقه امامیه را با ارائه نظریات مختلف موردبحث و بررسی قرارگیرد.

در مفهـوم اصطلاحی اقرار از دو منظر به موضوع پرداخته می شود ابتدا از منظر حقوقدانان و سپس از منظر فقها اعم از امامیه و عامه .

اقرار از منظر حقوقدانان : دکتر جعفر لنگرودی در تعریف اقرار می نویسد .

اقرار عبارتست از اخبار به زیان مخبر (یا زیان موکل او) از وضع موجود ، اصالتاً و در توضیح آن بیان نموده اند یعنی، در اصل به زیان اوست ولو آنکه تبعاً به سود او هم باشد . مانند اخبار شخص به بلوغ ملازمه با تکالیف دارد، ولی بالغ موضوع حقوق هم هست. اصالتاً اقرار زوج مبنی بر فعل لواط با برادر زوجه قبل از نکاح، که رابطه نکاح قطع و این به ضرر زوجین است، معذلک، اقراری است نافذ و معتبر ، اما این اقرار هم اصالتاً به ضرر مقر است و تبعاً هم به ضرر زوجه است.[۱]

دکترحسن امامی نیز در کتاب خود از اقرار تعریفی ارائه ننموده است و فقط به بیان ماده۱۲۵۹ ق. م، اکتفا نموده است.[۲] با الهام از نظرات اساتید حقوق می­توان اقرار را به صورت زیر تعریف نمود: اقرار، عبارتست از اخبار به حقی برای غیر به ضرر خود که در تحلیل این تعریف، بررسی اجزای آن اجتناب ناپذیر است .

۱/۱ اخبار ـ اخبـار لفـظ یا الفاظــی است کـه حکـایت از یک نـوع اعمـال خاص در انسان می نماید و وجـود امـری را در زمـان حـال با گذشتـه بیان می نمایـد ، همچنانکــه انشـاء ، لفـظ یا الفـاظی است که حکـایت از یک نوع عمـل خاصـی می نمایـد که امـری را ایجـاد می کنــد .

۲/۱ حق ـ حق عبارتست از اختیاری که قانون برای کسـی شناخته تا بتواند امـری را انجـام یا ترک نماید . بنابراین در اقـرار باید اخبار بوجود حقی باشد، خواه مستقیم باشد، چنانکه در دعـوای طلـب کسـی بر دیگـری، خوانده اقرار به طلـب او نماید، و یا غیـر مستقیم باشـد، چنانکـه در دعـوای مطالبـه خسـارت ناشی از عدم انجـام تعهد، خوانده، اقرار به تاخیـر انجام تعهد کند، اقرار مزبور اخبار  بوجود سببیت حـق بـرای خواهـان است .

فصل نخست : حدود اعتبار و آثار اقرار

در این فصل برای شناخت حدود اعتبار و آثار اقرار در حقوق کیفری موضوع را طی دو مبحث ـ در مبحث اول راجع به حدود اعتبار اقرار در حقوق کیفری و در مبحث دوم راجع به آثار اقرار در حقوق کیفری را مورد بررسی قرار داده ایم

مبحث اول : حدود اعتبار اقرار در حقوق کیفری

در حقوق جزای عرفی ایران ، علیرغم اینکه اقرار به عنوان یک دلیل اثبات مورد توجه قرار گرفته ، لیکن مقررات جزائی کافی و صریحی که حدود اعتبار و ارزش آن را روشن سازد وجود ندارد . صریح ترین حکم قانونی که در این مورد وجود دارد ماده ۳۲۹ قانون آئین دادرسی کیفری است که قبلاً مذکور افتاد . لذا برای بررسی حدد اعتبار اقرار در حقوق جزای عرفی ایران ناگزیر از توسل به احکامی هستیم که از سوی مراجع عالی قضائی در این خصوص صادر شده است . دیوانعالی کشور ضمن آراء متعددی که صادر نموده است در مقام رفع ابهامات و همچنین بیان اصول و شرایط اقرار قابل قبول ، خصوصیات اقرار جزائی را به شرح زیر تعیین و حدود اعتبار آنرا مشخص نموده است .

[۱] – جعفری لنگرودی، محمد جعفر ، مبسوط در ترمینو لوژی حقوق ، ج اول تهران ، انتشارات گنج دانش ،چاپ ۲ ، ۱۳۸۱، ص ۵۳ – ۵۲۹

[۲] – امامی ، سید حسن ، حقوق مدنی ، ج ۶ ، تهران ،انتشارات اسلامیه ، چاپ چهارم ، ۱۳۷۳ ، ص ۲۳ .

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .