عنوان

مقاله انواع اشکال و نقشه های شهر

تعداد صفحات: ۱۸

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

شهر Cityتعریف جامعی که بتوان همه شهرهای جهان را شامل شود مشکل است به خاطر اینکه شهرها تابع مختلف اقتصادی و اجتماعی هستند. به همین خاطر متخصصیم شهری هر یک از دیدگاه خود از شهر را ارائه می دهند که در اینجا به چند نمونه آن اشاره می شود. مکان قابل زیست با فعالیت های غیر کشاورزی (درکوش، ۱۳۸۰ : ۶)

محدوده ای را شهر گویند که بسیاری از شرایط و خصوصیات از جمله، ابعاد اکولوژیکی، شرایط در خصیصه های اجتماعی- فرهنگی، خوزه های اداری، فعالیت های اقتصادی، خصوصیلات جمعیتی را نسبت به سکونت گاه های دیگر متمایز می نماید (شکویی، ۱۳۸۵: ۱۰۵).

ماکس سور شهر را الگویی کامل از زندگی اجتماعی می داند که از دل جوامع روستایی قد کشیده است و گذر  شهر نقطه تمرکز امور بازرگانی است و به اعتقاد رانزل، شهر مجل اجتماع دائمی انسان ها در برابر اجتماعات موقتی و فصلی است.

خیلی از کشورها تعداد جمعیت را برای شناحت شهر از روستا ملاک قرار می دهند به عنوان مثال فرانسه، آلمان و ترکیه معیار شناخت شهر از روستا ۲۰۰۰ نفر در ایالات متحده آمریکا و مکزیک ۲۵۰۰ و کانادا ۱۰۰۰ نفر و در روسیه ۱۲۰۰۰ نفر در ترکمنستان ۵۰۰۰ نفر ساکن می باشد. در ایران تا سال ۱۳۶۵ ، رقم ۵۰۰۰ نفر و پس از آن رقم ۱۰۰۰۰ نفر ساکن، ملاک تشخیص شهر از روستا می باشد. بعضی از دیدگاه اقتصادی به این امر نگاه می کنند و ملاک تشخیص شهر از روستا را درصد شاغلین در کشاورزی می داند. به گونه ای که اگر بیش از ۵۰ درصد شاغلین در یک مجتمع زیستی دربخش غیر زیستی می باشد، آن مکان شهر محسوب می شود وگرنه روستا است (عظیمی، ۱۳۸۰: ۱۰).

همچنین در فرهنگ دهخدا تعریف شهر اینگونه ، مدینه، اجتماعی خانه های بسیار و عمارات بیشمار که مردمان در آن سکنی می کنند در صورتی که از فصیه، قریه و ده بزرگتر باشد. آبادی و خانه های بسیار و خیابان ها و بازارها مشتمل و دارای سازمان های اداری و انتظامی می باشد. مجموعه بسیاری از خانه ها و عمارات و خیابان ها و کوچه ها که در ناحیه ای محدود قرار دارند (دهخدا: ۲۷۴).

اگر چه شهر نشینی یکی از شاخص های توسعه و پیشرفت کشورها محسوب می گردد ولی ویژگی آنها در نقاط و دوره های زمانی مختلف متفاوت می باشد. این اختلاف خود ناشی از عوامل متعدد بومی- قومی- اقتصادی . سیاسی واجتماعی می باشد.

تمرکز شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه بیش از کشورهای پیشرفته است. شهر نشینی موجب پیدایی انسانی نو موسوم به انسان شهری(homo urbanus) شده است. انسان شهری دارای روحیه رقابتمندی در کنار همکاری است. دارای تخصص یا مهارت است. توانایی سازگاری و همزیستی دارد ، انسان شهری از ارتباط با زندگی طبیعی بدور است و دارای نرخ زاد و ولد کمتر است. ویژگی انسان شهری متاثر از ضرورت های زیستی در شهر است (حسینعلی زاده، ۱۳۸۲، ص ۱و۳).

واژه های کلیدی:نظریات شکل گیری شهر، انواع اشکال و نقشه های شهر،

 فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۶
نظریات موجود در ارتباط باشکل گیری وگسترش شهرها ۷
شهرهای تولیدی بازرگانی ۸
شهرهای اداری سیاسی ۸
شهرهای مذهبی ۹
شهرهای نظامی ۱۰
ساخت قطاعی شهر ۱۰
نظریه همر هویت ۱۰
انواع اشکال و نقشه های شهر ۱۱
۱- شهر خطی یا کریدوری ۱۱
۲- شهر گسترده (شطرنجی) ۱۲
۳- شهر در مدل کهکشان ۱۳
۴- شهر مدل حلقه ای ۱۳
۵- شهرهای اقماری ۱۴
۶- شهرهای ستاره ای (شعاعی) ۱۵
نگرش در توسعه و گسترش شهرها در ایران ۱۶
منابع و ماخذ ۱۸

 منابع

شکوئی، حسین.۱۳۸۵٫ دیدگاههای خود و جغرافیا شهری . جلد اول .صص ۱۴۷-۱۴۸٫

سلطانزاده ، حسین. مقدمه ای در تاریخ شهرنشینی در ایران، نشر آبی. ص ۴۹٫

پویش شهر نشینی و مبانی نظری شهر نشر نیکا. ص ۱۲۱٫

فرید، یدا… .۱۳۶۸٫ جغرافیا و شهرنشینی- دانشگاه تبریز، ص

حسین علیزاده، رضا.۱۳۸۲٫ مطالعات راهبردی، تطبیقی شهرهای جهان و تهران ، صص۱و۳٫

حامیان.۱۳۶۳٫ شهرنشینی در ایران، موسسه انتشارات آگاه، تهران، ص ۱۷٫

کلانتری ، خلیل. برنامه ریزی شهری منطقه (تئوری ها و تکنیک ها). انتشارات خوشبین ص ۲٫

دررنو، ماکس.۱۳۷۲٫ جغرافیای انسانی ، ترجمه سیروس سهامی ، انتشارات رایزن.صص ۸۵۵-۸۵۴٫

رهنمایی، محمد تقی .۱۳۷۰٫ توان های محیطی ایران. مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری در ایران .

 مقدمه

شهرها دوره های زمانی زیادی را پشت سرگذاشته اند تابه رشد و وضع کنونی خود رسیده اند. شهرهای گیلان نیز از این قاعده مستثنی نیستند. شکل فضایی و کالبدی کیاشهر مربوط به دوره های مشخص و متمایز از یکدیگر می باشد و این اختلاف در همه ابعاد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و کالبدی و فضایی دیده می شود.باتوجه به پیشینه تاریخی و بررسی های به عمل آمده می توان تحول نسبتا دقیقی ازرشد وتوسعه فضایی کالبری شهرکیاشهر را در دو دهه اخیرارائه نمود .

این شهر از قدمت چندانی برخوردار نبوده وتنها نکته قابل ذکران این است که چون این ناحیه در قرن هشتم (ه. ش)نیز جزءمناطق تحت فرماندهی سادات کیایی بوده ابتدا به نام حسن کیاده وبعدها به نام بندر کیاشهر مرسوم گردیده است .

هسته اولیه شهر دربخش شرقی و در پایین همان مرکزشهرکنونی شکل گرفت پس ازآن دو بخش دیگر (بالا محله ومیان محله ) که دردوسمت غربی شهر که رودخانه سفیدرود کنونی قرار دارد شکل گرفت از زمانی که شیلات وصادرات وواردات کالا از کیاشهر رونق گرفت یعنی دوره ۱۵۰ سال قبل صیادان وکارگران شیلات که اغلب ترک بودند در بخش شمال غرب پایین محله کنونی استقرار پیداکردند وبه این ترتیب ترک محله به وجود آمد پس از آن در دهه هفتاد شمسی شهرک منظم وشطرنجی درشمال شرقی پایین محله به صورت از پیش برنامه ریزی شده طراحی شده وحیات پیداکرد .

بدین ترتیب طی چند سال اخیر توسعه فضایی کالبری شهرتاامروز تکمیل شد وفضاهای خالی درون شهر بر اثر توسعه در حال تکمیل شدن است .کیاشهر در طول این سالهابه گسترش عرض جهت شرق خود ادامه داده وروند توسعه فضایی کالبدی شهر اغلب به طرف شمال وبه سمت جنوب مزارع کشاورزی بسیار اندک است .همچنین با افزایش ساخت وساز در فضاهای باز داخل شهر و بر تراکم مسکونی افزوده شده است

اکنون بندر کیاشهر با گذشت زمان وسرعت بالای شهری شدن در طی سالهای اخیر به عنوان یک شهر از توسعه ناموزونی برخورداراست این توسعه از طریق اشتغال بی رویه زمین از این به بعد به عنوان عنصری برای سوداگری ونوع خاصی از سکونت وفعالیت در بسیاری موارد در تقابل با شیوه های زیست وحتی شرایط اقلیمی خود راعرضه می دارد .

شهر از این پس از سال (۱۳۸۸) به بعد مکانی است متشکل از تعداد بلوک شهری تعریف شده وبه وسیله خیابان ها اطراف بدون ارتباعات منطقی فضایی –کالبدی در کنار هم گرد آمده اند از اینرو در صورت که تدابیر جدید (طرح تازه نوشته شده جامع وتفصیلی شهر می توان از آن به عنوان ابزاری جهت جاذب جمعیت وارتقا ء وتوسعه موزون شهری بهره گرفت .

نظریات موجود در ارتباط باشکل گیری وگسترش شهرها

انسان پالئولیتیک به صورت کوچ نشین زندگی خود رااز راه شکار میوه چینی وماهیگیری تامین می کرد پالئولیتیک (عصر حجر قدیم ) تقریبا ۱۰ هزار سال پیش پایان گرفت در این دوره غار نشینی اساس سکونت گاه انسانها بود ومعتقدات آنها بر پایه سحر وجادو قرار داشت .

انسان عصر حجر قدیم بتدریج به زندگی خانوادگی گروهی وقبیله ای روی آوردوبر اساس مقتضیات فصلی در یکی از اقامتگاههابه زندگی جمعی پرداخت تا از گزند حوادث طبیعی مصون بماند .اقامتگاههای انتخابی بیشتر در کنار رود ها باتلاقها وخلیج های کوچک به وجود می آمد.آنجایی که دسترسی به ماهیگیری وآب شرب امکانپذیر بود این اقامتگاهها همه اقامتگاههای فصلی بودند .

در طی زمان به دلیل آب وهوای مساعد وخاک حاصلخیز بتدریج زندگی روستا نشینی با پرورش گیاه ودام ظاهر شد ودرحدود ۱۲ هزار سال پیش اهلی کردن حیوانات وپرورش نباتات عملی شد این تحولات منابع ذخیره غذایی رابرای ادامه حیات گروههای انسانی فراهم ساخت پیام این تحولات نیز به وجود آمدن سکونتگاه های روستای بود .[۱]

شهر ها مراحل تکامل تدریجی خود را از روستاها آغاز نمودند چنانچه در این نظریه پاتریک گدس[۲] و لوئیزمامفورد[۳] شکل گیری شهر ها را به هسته اولیه روستا مرتب می دانند[۴] . ارتباط و همکاری روستاها شکل تازه ای از سکونتگاههای انسانی رابه صورت شهر به وجود آورد .این گفته از نظریه های مربوط پیدایش شهر  است[۵] .

[۱] – شکوهی- حسبن- دیدگاههای نو در جغرافیای شهری (جلد اول انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم . سال ۱۳۸۵٫ ص ۱۴۸-۱۴۷

[۲] Patrick Caddes

[۳] Lecuismford

[۴] فرید، یلدا، جغرافیا و شهر نشینی. دانشگاه تبریز. سال ۱۳۶۸٫ ص ۸۰

[۵] شکوهی- حسین- دیدگاههای نو در جغرافیای شهری (جلد اول انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم . سال ۱۳۸۵٫ ص ۱۴۸

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .