عنوان

مقاله تفکر انتقادی

تعداد صفحات: ۱۹

نوع فایل : ورد و قابل ویرایش

چکیده

تفکر نهایت چاره­جویی انسان است. کیفیت آینده ما تماماً به کیفیت تفکر ما بستگی دارد. این نکته هم در سطح فرد، هم در سطح جامعه و هم در سطح دنیا مصداق دارد (دوبونو ،۱۹۶۷، ترجمه­ی فرجی، ۱۳۸۴). به طور کلی تفکر قابلیتی است که فرد بتواند به وسیله­ی آن مساله­ای را حل کند و یا حقیقتی را درک نماید (هالاهان و کافمن ، ۱۹۴۴ ترجمه­ی جوادیان،۱۳۸۳).

در ارتباط با تفکر دیدگاه­های مختلفی وجود دارد و متخصصین، هر یک نظرات خاصی در مورد چگونگی آن ارائه می­دهند. برخی از این دیدگاه­ها انواع مختلفی برای تفکر کرده­اند که عبارتنند از: تفکر شهودی، تفکر تحلیلی، تفکر اخلاق و تفکر انتقادید(مارینوز و همکاران، ۱۳۸۹۰).

لیپمن (۲۰۰۳) تفکر انتقادی را به عنوان تفکری کاربردی معرفی می‌کند که استفاده از آن تغیراتی عقلانی حاصل می­آورد. دو سویه است که در پایین­ترین حد اتکای آن، قضاوت است و در بیشترین حد آن عمل کردن به قضاوت‌هاست می‌توان سه خصصیه را برای آن برشمرد: ۱- تکیه بر ملاک‌ها ۲- خود تصحیح­گر است ۳- حساس به زمینه‌های وقوع است ( به نقل از عباسی، ۱۳۸۰). از آن جا که تفکر انتقادی تفکر درباره­ی تفکر است می‌تواند ضعف و کمبودهای خود را پیدا کند. «تفکر انتقادی مستلزم فرایندهای عالی ذهن و داوری بر اساس شواهد و مدارک است. تفکر انتقادی نوعی حل مسئله است. اما علاوه بر حل مسئله دارای عناصری از توانایی‌های تحلیل و ارزشیابی امور است » (سیف، ۱۳۸۹). مایرز (۱۹۶۰)، نیز این­گونه تفکر انتقادی را تعریف می‌کند: شناسایی استدلال‌های غلط، عدم هیجان عاطفی در مواجه با مسئله است. عامل کلیدی در تفکر انتقادی طرح سئوالات مساله، نقد و بررسی راه‌حل‌ها و یافتن جایگزین‌هاست (ترجمه­ی ابیلی، ۱۳۸۴).

واژه های کلیدی: تفکر انتقادی، مهارت های تفکر انتقادی، تاریخچه نظریات تفکر انتقادی

فهرست مطالب

چکیده ۴
مقدمه ۵
تعریف تفکر انتقادی ۶
مهارتها و تمایلات تفکرانتقادی ۱۰
تاریخچه ی مختصری از پیشینهی تاریخی نظریات مربوط به تفکر انتقادی ۱۲
پیشینه مربوط به تفکر انتقادی ۱۳
منابع ۱۷

منابع

۱٫مارینوز، رابرت و رنکین. استوارت و سومیوز، کارلین و برنت، رونالد. (۱۳۸۰). ابعاد تفکر در برنامه درسی و تدریس، ترجمه­ی قدسی احقر. تهران. انتشارات یسطرون.

۲٫مایرز،چت(۱۹۶۰).آموزش تفکرانتقادی،ترجمه:خدایار ابیلی(۱۳۸۶).چاپ ششم،تهران،انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها(سمت).

۳٫عباسی، عفت.(۱۳۸۰ ). بررسی مهارت های موثر در پرورش تفکر انتقادی در برنامه درسی جامعه شناسی در دوره .متوسطه. دکترای برنامه ریزی درسی دانشگاه تربیت معلم تهران.

۴٫دوبونو،ادوارد (۱۳۸۴).سلسله درس های تفکر. ترجمه:مرجان فرجی. تهران.انتشارات جوانه رشد.

۵٫سیف ،علی اکبر.(۱۳۸۶). روانشناسی پرورشی.(روانشناسی یادگیری و آموزش). تهران: انتشارات اگاه.

۶٫هاشمیان نژاد، فریده. (۱۳۸۰).چهار چوب های نظری در خصوص برنامه های درسی مبتنی بر تفکر انتقادی در دوره ابتدایی با تاکید بر برنامه درسی مطالعات اجتماعی. رساله دکترا دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.

۷٫هاشمیان نژاد، فریده. (۱۳۸۳).پرورش تفکر انتقادی از طریق برنامه درسی در دوره ابتدایی، مقالات ارائه شده در همایش برنامه درسی و پرورش تفکر. تهران. انتشارات انجمن اولیاء و مربیان.

۸٫فیشر،رابرت(۱۹۷۰).آموزش و تفکر،ترجمه:فروغ کیان زاده(۱۳۸۵).چاپ اول،اهواز،نشر رسش.

۹٫عسکری، بهنام.(۱۳۹۲). مهارت تفکر انتقادی. مه یار، شماره ۲۶، ۵۸-۵۹٫

۱۰٫محمدیاری، اشرف.(۱۳۸۱). رابطه تفکر انتقادی میران گروه­های آموزشی. پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی.

۱۱٫استرنبرگ، آر. جی. (۱۳۸۷) روان شناسی شناختی، (ویراسته چهارم)، ترجمه سید کمال خرازی و الهه حجازی، تهران: انتشارات  سمت.

مقدمه

تفکر انتقادی به معنی پرسیدن سوالات ،تجزیه تحلیل وبررسی تفکر خود و دیگران است. کلمه” انتقاد ” از لغت یونانی kiikos اقتباس شده است منظوراز انتقاد در این جا تیزبینی است نه گله‌مندی وشکایت. تفکر انتقادی توانایی گرفتن تصمیمات منطقی درباره آن چه که باید انجام دهیم و باور کنیم، هم چنین توانایی وگرایش فرد برای سنجش نتایج امور و تصمیم­گیری درباره آن­ها بر اساس شواهد، تفکر اندیشمندانه ومنطقی که روی تصمیم‌گیری برای انجام دادن چیزی یا باور آن متمرکز است (آمیت و آزیکویش^[۱] ،۲۰۰۱).

در یک گزارش از تحقیق دلفی ^[۲] که از ۴۶ نفر از صاحب نظران تفکر انتقادی مورد سوال قرار گرفته‌اند، آن­ها سه بعد را در باب تفکر انتقادی عنوان نمودند. بعد علاقه، بعد انگیزش، و بعد مهارت. جوهره­ی اصلی تفکر انتقادی را بعد مهارت‌های شناختی معرفی می‌کنند که شامل شش زیر مجموعه است. توضیح، خودنظم‌دهی، ارزیابی، استباط، نتیجه‌گیری و تحلیل می‌باشد (فاکیسون^[۳]، ۱۹۹۰).

تفکر انتقادی یک فراینده پیچیده، منطقی، با انگیزه است که نیاز به تمرین و کاربرد دارد لازمه­ی زندگی و محیط‌های آموزشی امرزویست و با ارزیابی شواهد معتبر به نتایج درست منتهی می‌شود (بنرلی، ۱۹۹۸؛ به نقل عباسی،۱۳۸۰).  هاشمیان نژاد (۱۳۸۰) تفکر انتقادی را به عنوان تفکری مستدل و منطقی تعریف می‌کند که به منظور بررسی و تجدید نظر در عقاید، نظرات، اعمال و تصمیم‌گیری بر مبنای دلایل و شواهد انجام می­گیرد.

اگر بخواهیم یک جمع‌بندی از تعاریف تفکر انتقادی داشته باشیم می‌توان گفت تفکر انتقادی تفکری منطقی، استدلالی، مسئولانه، باهدف شناخت است وکمک به اتخاذ بهترین تصمیم و باور به آن تصمیم و یا عملکرد به آن است. تفکر انتقادی باورهای سنتی را به چالش می‌کشاند. فرد نقاد با طرح سوالات مناسب و جمع‌آوری داده‌های مربوطه به نتایج قابل اعتماد می‌رسد فرد برای خود فکر می‌کند.

تعریف تفکر انتقادی

تفکر نهایت چاره­جویی انسان است. کیفیت آینده ما تماماً به کیفیت تفکر ما بستگی دارد. این نکته هم در سطح فرد، هم در سطح جامعه و هم در سطح دنیا مصداق دارد (دوبونو ،۱۹۶۷، ترجمه­ی فرجی، ۱۳۸۴). به طور کلی تفکر قابلیتی است که فرد بتواند به وسیله­ی آن مساله­ای را حل کند و یا حقیقتی را درک نماید (هالاهان و کافمن ، ۱۹۴۴ ترجمه­ی جوادیان،۱۳۸۳).

در ارتباط با تفکر دیدگاه­های مختلفی وجود دارد و متخصصین، هر یک نظرات خاصی در مورد چگونگی آن ارائه می­دهند. برخی از این دیدگاه­ها انواع مختلفی برای تفکر کرده­اند که عبارتنند از: تفکر شهودی، تفکر تحلیلی، تفکر اخلاق و تفکر انتقادید(مارینوز و همکاران، ۱۳۸۹۰).

در بیست سال گذشته شاهد اقدامات اولیه­ی جنبشی عظیم و نوین به حمایت گسترش خردورزی بوده­ایم. این جنبش به تفکر انتقادی یا مهارت‌های تفکر نام گرفته است (فیشر،۱۹۷۰، ترجمه­ی کیان زاده، ۱۳۸۵).

لغت « انتقادی » برگرفته از دو واژه­ی یونانی « kriticos » به معنای قضاوت ظریف و باریک بینانه و «  kriticos» به معنای استاندارد است. این واژه از لحاظ ریشه شناختی دارای معنای ضمنی « قضاوت کردن و تشخیص بر اساس استاندارد هاست”. در لغت نامه نیز واژه انتقادی «  critical» به این صورت تعریف شده است قضاوت و تجزیه و تحلیل دقیق است  و در  توضیح آمده است و واژه­ی انتقادی در مفهوم خاص آن به معنای تلاش در رسیدن به ارزیابی مزایا و معایب است(پل والدر^[۴]۱۹۹۸).

[۱] ^{.Amit  &Aizikovitsh}

[۲]^{. Deliphi recerch report}

[۳] ^{. Facione}

_{[۴]. Paul & Elder}

جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار  لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .