عنوان
مقاله نقش ورزش در اختلال هماهنگی رشدی
تعداد صفحات: ۸۶
نوع فایل : ورد و قابل ویرایش
چکیده
در زندگی کودک پیش از رفتن به مدرسه رشد مهارتهای حرکتی نقش اساسی را در یادگیری بعدی دارد عدهای از محققین (کپارت، کتمن، بارک[۱]) معتقدند یادگیری حرکتی مبدأ هر یادگیری است و فرایندهای ذهنی عالیتر پس از رشد مناسب سیستم حرکتی و سیستم ادراکی و همچنین پیوندهای ارتباطی میان یادگیری حرکتی و ادراکی به وجود میآید. در حقیقت ابتدایی‌ترین پاسخهای رفتاری کودکان از نوع حرکتی است کودک با کمک این رفتارهای حرکتی به درک خود و دنیای اطراف نائل میشود و این تجارب حرکتی زیربنای آگاهیها و یادگیریهای او را فراهم میکند و در دوران کودکی آمیختگی و پیوستگی فعالیتهای حرکتی و ذهنی بسیار بالا است. میتوان تا حدود زیادی ریشه رفتارهای ذهنی تکامل‌یافته تر را نیز در یادگیری حرکتی جستجو کرد. رشد عصبی و عضلانی کودک پایه لازم جهت رشد و تکامل فزاینده فعالیت روانی– حرکتی وی را فراهم می‌سازد و با توسعه سیستم عصبی عضلانی رشد مهارتهای حرکتی و تواناییهای حرکتی پایه جدا میباشد (دانیل دی، ویلیامز رای، سینکلر،۱۹۹۰).
در دنیای امروز دیگر به ورزش به عنوان سرگرمی و تفریح نگاه نمیشود؛ بلکه نقش ورزش در سلامت روانی انسان مورد قبول همه است. این امر به گونهایست که ورزش به عنوان یک رویکرد درمانی، در درمان بسیاری از اختلالات و ناتوانیها به خصوص در کودکان مورد استفاده قرار میگیرد. یکی از برنامههای معتبر، برنامههای تمرینی ادراکی- حرکتی هستند که بر پایه سطح تکامل، تنظیم شدهاند و بسیاری از عناصر دیگر را دارا میباشند. افزایش آگاهیهای بدنی، فضایی، جهت‌دار و زمانی به عنوان وسیله هدایت کودک به سوی کنترل حرکتی را افزایش داده و توانایی در انجام حرکات را ایجاد میکند (پلهام[۲]، بندر[۳]، ۱۹۸۳). اختلال هماهنگی رشد حرکتی (DCD)[4] عبارتی است که انجمن روان‌پزشکی آمریکا برای توصیف کودکانی که در اجرای برخی از مهارتهای حرکتی با مشکل مواجه بوده و از شایستگی حرکتی لازم جهت مقابله با نیازهای حرکتی زندگی روزمره خود رنج می‌برند پیشنهاد کرده است. براساس معیارهای تشخیصی ارائه‌شده در متن تجدیدنظر شده راهنمای انجمن(DSM-IV-TR)[5] تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی حرکتی، معیار الف: هماهنگی این دسته از کودکان به طور بارزی نسبت به سن و توانایی هوشی آنها پایین تر است؛ معیار ب: این مشکلات هماهنگی اثرات منفی مشخصی بر پیشرفت تحصیلی و فعالیتهای روزمره زندگی آنها میگذارد؛ معیار ج: این اختلال سبب بروز وضعیت پزشکی خاص یا اختلالات رشدی وسیع نمیباشد (انجمن روان‌پزشکی امریکا، ۱۳۸۱). اختلال هماهنگی پیش‌رونده (DCD) به عنوان یک صدمه‌ی قابل‌ملاحظه‌ی هماهنگی حرکتی مطرح شده است. هنگامی این تشخیص گذاشته میشود که اختلالات حرکتی مذکور تأثیرات منفی قابل‌ملاحظه‌ای بر برخی از جنبه‌های دیگر زندگی فرد داشته باشد که معمولاً تأثیر بسزایی بر امور تحصیلی و فعالیتهای روزمره زندگی دارد. این اختلال با اختلالات پیش‌پاافتاده و ناچیز دوران کودکی شروع میشود و معمولاً بین سنین ۶ تا ۱۲ سالگی تشخیص داده میشود. این اختلال هم به صورت مجزا وجود دارد وهم به صورت توأم با سایر اختلالات مانند اختلالات یادگیری[۶] یا [۷]ADHDممکن است وجود داشته باشد. هنگامی‌که از کلمه دیسپراکسیا استفاده میشود تعریف بیشتر به سمت سازماندهی برنامه‌ریزی و سازماندهی حرکتی میل مینماید (مورن اف بل، ۲۰۰۶).
سالهای اول زندگی دوره بسیار مهم تکامل حواس و به تبع آن ادراک و شناخت میباشد. در این سالها درک و شناخت از محیط افزایش‌یافته و مهارتهای حرکتی کم‌کم رشد میکنند. برخی از کودکان در مهارتهای حرکتی نظیر حرکات روزانه خود که نیازمند هماهنگی میباشد، مشکل‌دارند. اختلال در اجرای حرکات هماهنگ دغدغه همیشگی برخی از والدین، مربیان، معلمان و محققان علوم حرکتی و توان‌بخشی بوده است تا جایی که سال ۱۹۳۰، دوره نشانگان دست و پا چلفتی نامیده شد (آمراتونگا[۸]، ۲۰۰۴). این نشانگان به معنی وضعیت رفتارهای حرکتی بی دست و پا که میتواند باهر ناحیه عصبی خاص ارتباط داشته و باعث اختلال و یا آسیب شود، میباشد. اگر چه این اصطلاح همچنان مورد استفاده قرار میگیرد، اما در حال حاضر اصطلاح اختلال هماهنگی رشدی مورد استفاده مجامع علمی و آکادمیک رایج شده است. به عبارت دیگر آنها کودکانی هستند که دارای اختلال هماهنگی رشدی (DCD) هستند (مورن اف بل، ۲۰۰۲). اختلال هماهنگی رشد (DCD) یک اصطلاح عمومی در توضیح مشکلات مهارتهای فیزیکی میباشد که شباهتی به بیماری شناخته‌شده یا تأخیر کلی ندارد، این اختلال بر نحوه عملکرد شخص مبتلا تأثیر میگذارد. DCD زمانی رخ میدهد که در رشد مهارتهای حرکتی تأخیر ایجاد شود و یا در حین اجرای حرکات هماهنگ شده مشکلی به وجود آید که باعث ناتوانی در انجام وظایف روزمره خواهد شد. به عبارت دیگر طرح و اجرای جابجای حرکت فرد دچار آسیب میشود (جیویس[۹]، ۲۰۰۳). اختلال هماهنگی رشدی برای توضیح مشکلاتی در زمینه رشد مهارتهای حرکتی به کار می رود، این عارضه در ابتدای زمینه یادگیری و یا حرکتهایی که نیاز به هماهنگی حرکتی دارند به صورت یک مشکل آشکار خواهد شد. میزان شیوع اختلالات هماهنگی رشد در میان کودکان (۷سال) حدود ۵ تا ۶ درصد گزارش شده است که مشکلاتی از جمله تأخیر رشدی، اختلال تعادل، اختلال ادراکی و ضعف و هماهنگی حرکتی در کودکان مبتلا تأیید شده است (انجمن روان‌پزشکی امریکا، ۱۹۹۴) و براساس گزارش‌ها، پسران سه تا هفت برابر بیشتر از دختران به این اختلال مبتلا میشوند (کادسیو[۱۰] و گیلبرگ[۱۱]، ۱۹۹۹). سایر مشکلات این کودکان که به دو دسته‌ی جسمانی و حرکتی شامل: آگاهی بدنی پایین، مشکلاتی در انجام حرکات درشت و ظریف، تأخیر در یادگیری مهارتهای حرکتی خاص، اختلال در انجام فعالیتهایی که به تغییر مداوم وضعیت بدن نیاز دارد و فعالیتهایی که نیاز به هماهنگی دو طرف بدن دارد؛ و رفتاری شامل: خستگی زودرس، آستانه تحمل ناکامی پایین و اجتناب از بازی تقسیم میشوند (میسیونا[۱۲]، ۲۰۱۱).
حدود ۲/۱ کودکان در سن پیش‌دبستانی به اختلالات هماهنگی رشدی مبتلا میشوند، مشکل شدید در هنگام نشستن، ناتوانی در ایستادن بدون کمک، ناتوانی یا مشکل شدید در هنگام چهار دست و پا رفتن، راه رفتن خیلی کند و تعدادی از نشانه‌های سنین دبستانی دیده میشوند نظیر مشکل در گرفتن مداد یا نقاشی کردن، مشکل در انداختن توپ و دوچرخه‌سواری، ضعف در زمان ورزش کردن، مشکل در توجه و تمرکز و یادآوری، نوعی عدم کنترل در همه حرکت‌ها، زمین خوردن مداوم در هنگام بازی و عدم توانایی گرفتن اشیا در دست و غیره (علیزاده، ۱۳۸۳). در کار تحقیقاتی(ساجن[۱۳] و چمبرز[۱۴]، ۲۰۰۵)، با عنوان خام حرکتی در کودکان و بررسی این که آیا این کودکان با افزایش سن بهبود میابند؟ ۱۷ کودک در سن ۶ سالگی مورد آزمون قرارگرفته و سپس در سن ۱۶ سالگی دوباره آزمونها به عمل آمد و مشخص شد مشکلاتی که در ۶ سالگی وجود داشت در ۱۶ سالگی نیز ادامه دارد در یک کار تحقیقاتی دیگر کربی[۱۵] و همکاران که در سال ۲۰۰۸ انجام شد کودکان سوئدی مورد مطالعه قرار گرفتند در این آزمون ۸۱۸ کودک از نظر توانایی درک مطالب هنگام خواندن در سن ۷ سالگی مورد آزمون قرار گرفتند و همین طور در سن ۱۰ سالگی این آزمون تکرار شد نتیجه این که ارتباط معناداری بین نتایج این دو آزمون وجود داشت پس میتوان نتیجه گرفت این کودکان بدون مداخلات درمانی اگرچه بدتر نمی‌شوند اما بهبودی نیز حاصل نمی‌گردد (کربی و همکاران، ۲۰۰۸). در سال ۱۳۷۷ آقای بلیانی در پژوهشی با موضوع “تأثیر یک برنامه تمرینی منتخب بر تواناییهای ادراکی- حرکتی پسران کلاس اول دبستان” انجام داد، به این نتیجه رسید که تعادل ایستا، تعادل پویا، سرعت، دقت و هماهنگی تحت تأثیر برنامه تمرینی افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است. با توجه به اهمیت حرکت و تأثیر رشد آن در زندگی در تمام ابعاد وجودی انسان و تجارب حرکتی کسب‌شده در سنین اولیه که پایه‌های اصلی رشد و تکامل حرکتی را تشکیل میدهند و همچنین نقشی که فعالیتهای ادراکی حرکتی سازمان‌یافته در دوران پیش از دبستان در رشد و تکامل حرکتی شناختی کودکان دارند و اینکه بهترین زمان افزایش ظرفیتها و استعدادهای یک انسان، دوران کودکی است، ضرورت و اهمیت تحقیق در زمینه تأثیر فعالیت بدنی بر عملکرد حرکتی و شناختی کودکان کاملاً مشخص شده است. بیشتر تحقیقات به عمل آمده در رابطه با تواناییهای ادراکی- حرکتی مانند نوشتن، خواندن، پیشرفت تحصیلی و… میباشد.
واژه های کلیدی: اختلال هماهنگی رشدی،عوامل ایجاد اختلال، تمرینات ادراکی- حرکتی، نظریه های ادراکی- حرکتی
فهرست مطالب
چکیده ۶
مقدمه ۱۰
رشد و اختلال رشدی ویژه ۱۲
اختلال هماهنگی رشدی ۱۴
DCD چیست؟ ۱۴
چگونه DCD یک کودک را تحت تأثیر قرار میدهد؟ ۱۵
مشکلات حرکتی ۱۵
نارسایی حرکتی- برنامه‌ریزی حرکتی ضعیف ۱۵
مشکلات در زمینه مهارتهای حرکتی درشت ۱۵
مشکلات در زمینه مهارتهای حرکتی ظریف ۱۶
ادراک بصری؛ مشکلات حرکت بصری ۱۶
ادراک ۱۶
عدم یکپارچگی حسی ۱۶
ضعف آگاهی و هشیاری بدنی ۱۷
تنش کم عضلانی ۱۷
وضعیت قرارگیری بدن ۱۷
سازماندهی ۱۸
یادگیری وظایف جدید یا دشوار ۱۸
مشکلات رفتاری ۱۹
ضعف توجه ۱۹
ضعف تمرکز ۲۰
ضعف اعتمادبه‌نفس و ناامیدی ۲۰
تغییرپذیری ۲۱
مشکلات اجتماعی ۲۱
در خانه ۲۱
مشکلات مراقبت از خود ۲۱
غذا خوردن ۲۱
لباس پوشیدن ۲۲
در مدرسه ۲۲
مشکل خاص در یادگیری ۲۲
زبان ۲۲
نوشتن ۲۲
خواندن ۲۳
علل خام حرکتی چیست؟ ۲۴
عوامل مربوط به مادر ۲۴
عوامل مربوط به زایمان ۲۵
عوامل روانی- اجتماعی رشد ۲۵
داشتن انتظارات نامعقول از کودک ۲۶
بد رفتاری با کودک ۲۶
بد کارکردی‌های مغزی ۲۶
فرضیه مخچه ۲۷
فرضیه هسته‌های قاعدهای ۲۹
فرضیه آهیانه ۳۰
مناطق دیگر ۳۱
اختلالات عصبی حرکتی ۳۱
اختلالات تشنجی ۳۲
اختلالات تکانشی ۳۲
پیشنهاد‌ها و فعالیتهایی برای مهارتهای حرکتی در حال توسعه ۳۳
فاکتورهای اندازهگیری شده ۳۴
تعادل ۳۴
اهمیت تعادل در وضعیت بدنی ۳۵
تعادل ایستا ۳۵
تعادل پویا ۳۶
تئوریهای تعادل ۳۶
تئوری رفلکس سلسله مراتبی ۳۶
تئوری سیستمها ۳۶
سیستمهای درگیر در کنترل تعادل ۳۷
مکانیزمهای حرکتی در کنترل تعادل ۳۷
تون پاسچرال ۳۸
تون عضلانی ۳۸
سیستمهای عصبی درگیر در تعادل ۳۹
سیستم وابران محیطی ۳۹
مکانیزمهای حسی در کنترل تعادل ۴۰
سیستم عصبی کنترل‌کننده تعادل ۴۱
هماهنگی ۴۲
هماهنگی دو دستی ۴۶
هماهنگی چشم و دست ۴۹
زمان واکنش ۵۱
پیش‌بینی ۵۳
حافظه ۵۴
حافظه فعال و حافظه کوتاه مدت: ۵۵
ادراک و حرکت ۵۷
تمرینات ادراکی- حرکتی ۵۸
اختلال در برنامه حرکتی ۵۸
فرایند ادراکی- حرکتی ۶۰
حرکات ادراکی- حرکتی ۶۲
حرکات مرتبط با مفهوم ادراکی- حرکتی ۶۳
تعادل ۶۳
آگاهی فضایی ۶۴
آگاهی زمانی ۶۶
آگاهی بدنی و جهت‌یابی ۶۷
نظریه های ادراکی- حرکتی ۶۸
نظریه ادراکی- حرکتی کپارت ۶۸
تحقیق پیرامون اثربخشی برنامه های ادراکی- حرکتی ۶۹
تاریخچه و انواع آزمونهای حرکتی ۷۰
نتیجه گیری ۷۲
منابع ۷۳
منابع
بهاری، زینب. (۱۳۹۲). تاثیر هشت هفته تمرینات ثبات مرکزی بر تعادل ایستا و پویای کودکان مبتلا به سندروم داون. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده تربیت بدنی دانشگاه رازی.
علیزاده، حمید؛ زاهدی پور؛ مهدی. (۱۳۸۳). کارکردهای اجرایی در کودکان با و بدون اختلال هماهنگی رشدی، تازههای علوم شناختی، سال ۶، شماره ۳ و ۴٫
کرد، داریوش. (۱۳۹۰). بررسی نقش تمرینات تعادلی بر کنترل پاسچری افراد دارای انواع مختلف پا. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه رازی کرمانشاه.
رهبانفرد، حسن. (۱۳۷۷). “تأثیر برنامه حرکتی ویژه بر تواناییهای ادراکی–حرکتی دانشآموزان پسر عقب‌مانده ذهنی آموزش پذیر۱۳-۱۰ ساله شهر تهران (دبستان استثنایی شادی)”، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
سلمان، زهرا. (۱۳۸۷). تأثیر تمرینات ادراکی- حرکتی بر قابلیتهای حرکتی دانشآموزان با اختلال هماهنگی رشدی دوره ابتدایی شهر تهران. رساله دکتری، دانشگاه تهران.
سلمان، زهرا؛ شیخ، محمود؛ سیف نراقی، مریم؛ عرب عامری، الهه؛ آقاپور، سید مهدی. (۱۳۸۸). تأثیر تمرین‌های ادراکی- حرکتی بر بهبود قابلیتهای حرکتی دانشآموزان با اختلال هماهنگی رشدی دوره ابتدایی شهر تهران. رشد و یادگیری حرکتی، شماره ۲، ۶۳-۴۷٫
مک موریس تری. (۱۳۸۶). اکتساب و اجرای مهارتهای ورزشی. مترجم: حمایت طلب رسول، قاسمی عبدالله. بامداد کتاب.
مگیل، ریچارد ای. (۱۳۸۰). یادگیری حرکتی مفاهیم و کاربردها، سید محمدکاظم واعظ موسوی و معصومه شجاعی. انتشارات حنانه.
مگیل، ریچارد ای. (۱۳۸۶). یادگیری حرکتی مفاهیم و کاربردها. مترجمان: محمد کاظم واعظ موسوی، معصومه شجاعی. تهران: بامداد کتاب.
هی وود، کاتلین ام. (۱۳۸۵). رشد و تکامل حرکتی در طول عمر. ترجمه: مهدی نمازی زاده و محمد علی اصلانخانی. تهران. انتشارات سمت.
وندر زندن، جیمز. (۱۳۸۶). روان شناسی رشد. ترجمه: حمزه گنجی. نشر ساوالان، ویراست دوم.
پاین، وی گریگوری و ایساکس، لاری دی.. (۱۳۸۴). “رشد حرکتی انسان رویکردی در طول عمر”،ترجمه حسن خلجی، داریوش خواجوی، انتشارات دانشگاه اراک، چاپ اول.
سلیمانی درجه، فهیمه. (۱۳۹۱). بررسی تأثیر ۸ هفته تمرینات فیزیوبال بر کارکردهای حسی- حرکتی، اجرایی و توجه در کودکان پسر دارای اختلال هماهنگی رشدی. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشکده تربیت بدنی دانشگاه شهید چمران اهواز.
سیمین قلم، مونا؛ علی بخشی، حسین. (۱۳۹۰) مقایسه مهارتهای ادراک بینایی غیر وابسته به حرکت در کودکان عقب‌مانده ذهنی آموزش پذیر با و بدون اختلال هماهنگی رشدی. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی؛ سال دوازدهم، شماره ۳،، (پیاپی ۴۵).
مقدمه
اختلال هماهنگی رشدی کمترین مشکلات حرکتی را در دو سال اول تولد به همراه دارد و تشخیص زودهنگام آن ساده نیست، اما با بالا رفتن سن کودک مشکلات جسمانی و حرکتی نمود بیشتری پیدا میکنند. معمولاً مبتلایان به اختلال هماهنگی رشدی دچار عوارض ناگواری مانند عقبماندگی ذهنی، تشنج، اختلالات یادگیری، مشکلات رفتاری، مشکلات بینایی و اختلالات حرکتی هستند. بنابراین به نظر میرسد لازم است به نگرانیها و شکایات والدین در خصوص محدودیت این کودکان در انجام امور توجه خاص نمود زیرا مداخله به هنگام[۱] به دنبال تشخیص زودهنگام از طریق علائم زودرس اختلالات عصبی- تکاملی، یـکی از مؤثرترین و فراگیرترین راهبردها به منظور پیشگیری از این اختلالات است. مشـکلات رفتاری در کودکان مبتـلا به اختلال هماهنگی رشدی نسبت به کودکان سالم شیوع بیشتری دارند و از آن جا که مشکلات رفتاری و شناختی بر عملکرد تحصیلی و اجتماعی تأثیر منفی میگذارد و باعث بروز مشکلاتی در کلاس درس و زندگی شخصی و اجتماعی فرد میشود، این امر لزوم توجه به مشکلات رفتاری و شناختی را به اندازه مشکلات حرکتی میطلبد.
علیرغم دارا بودن سطح هوشی متوسط و بالاتر در کودکان، نارسایی حرکتی تأثیر بسزایی بر سایر عملکردهای تحصیلی و اجتماعی آنها میگذارد. از آنجا که تشخیص نیازهای آموزشی خاص در مراحل ابتدایی اهمیت بسزایی در کمک به کودک و پیشگیری از ایجاد آسیبهای دائمی به او دارد و با توجه به اینکه کودکان دارای اختلال هماهنگی رشدی نوعی معلولیت پنهان دارند، آسیبپذیری آنها در برابر عدم تشخیص به موقع و اشتباه در تشخیص و یا مداخله نامربوط بسیار بالاست(ابراهیمی ثانی، ۱۳۸۹). کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی در یادگیری و انجام یک فعالیت حرکتی که از آنها انتظار میرود، رفتار حرکتی ناموزون و بی‌کفایتی از خود نشان میدهند. این اختلال، پیشرفت تحصیلی و سایر فعالیتهای روزمره فرد را دچار مشکل میکند (علیزاده، ۱۳۷۵). در این سندرم علیرغم سالم بودن سیستم عصبی- حرکتی، حرکات به صورت هماهنگ و ماهرانه انجام نمیگیرد و در اجرای هدفمند حرکات ناتوانی دیده میشود که البته همه‌ی فعالیتهای روزمره زندگی متأثر از مهارتهای هدفمند حرکتی هست (پدرتی[۲]؛ زورتن[۳]؛۱۹۹۰). این کودکان ممکن است در شناخت یا درک و یادگیری مشکلات مهمی داشته باشند مهارتهای حرکتی به کودک امکان میدهد تا کنترل بیشتری بر زندگی خود پیدا کند. توانایی ادراکی- حرکتی که نتیجه رشد عصبی و تجارب یادگیری گذشته فرد هستند معمولاً تا حدودی قبل از ورود به مدرسه تکامل می‌یابند. اما به علت کمبود تجارب مفید دوران کودکی و بروز اختلالهایی در روند رشد طبیعی، مشکلاتی برای کودکان به وجود میآورد و در نتیجه مهارتهای حرکتی درشت و ظریف، هماهنگی حرکتی و حتی زبان جریان طبیعی را طی نمیکنند و فرد دچار مشکل میشود. نتایج تحقیق حاضر هم از منظر تئوری میتواند دانش پایه ما را در خصوص چگونگی اثرگذاری این فعالیت‌ها بر قابلیتهای حرکتی و شناختی این دسته از افراد بسط دهد و هم از نقطه‌نظر کاربردی میتواند خطوط راهنمایی را برای مربیان و افرادی که با این دسته از کودکان کار میکنند ترسیم کند.
لذا غنی نمودن تجارب حرکتی کودک در زمینه‌های مختلف حرکتی ادراکی، هماهنگی حرکتی، توانایی وی را در درک و شناخت هدفهای حیطه شناختی، حیطه عاطفی و حیطه روانی حرکتی افزایش خواهد داد. به طوری که آموزش بالینی در فرآیند پیشگیری اصلاح و درمان با فراهم ساختن فعالیتهای حرکتی معنی‌داری که به طور متوالی سازمان داده میشود، جهت کمک به کودکان مبتلا به اختلال‌های هماهنگی حرکتی در گسترش جریان یادگیری و سایر فعالیتهای روزمره فرد، مفید و موثر خواهد بود. تشخیص کودکان با اختلال هماهنگی رشدی، و ارائه راهبردها و تدابیر مناسب آموزشی و اجرایی و بودجه‌بندی مناسب برای پیشگیری و درمان این اختلالات ضرورت دارد.
رشد و اختلال رشدی ویژه
جسم انسان در دوران طفولیت، کودکی و نوجوانی در حال رشد و بالیدگی است. ادراک او از جهان اطرافش عمیقتر شده، ظرفیت ذهنیش با افزایش مهارتهای روانی بیشتر میشود. همچنین با تشکیل روابط جدید، مهارتهای اجتماعی آموخته میشود. عملکرد مهارتهای حرکتی باید با همه این تغییرات منطبق شده، تغییر شکل پیدا کنند. تغییرات رشدی در اوایل زندگی بسیار چشمگیر است، اما این تغییرات در دوره بزرگ‌سالی متوقف نمیشود- تغییرات فیزولوژیک به طور مداوم رخ میدهد و تجارب محیطی، ادراک و مهارتهای روانی و روابط اجتماعی فرد را پالایش میکند (هی وود[۱]، ۱۳۸۵). رشد حرکتی را میتوان در چارچوب ظاهر شدن مهارتهای جدید، پالایش الگوهای حرکتی اجرای مهارت، یا تولید حرکت تبیین کرد. اگرچه میزان یادگیری مهارتها و پالایش آنها در افراد مختلف، متفاوت است. این تغییرات تا اندازه زیادی مربوط به تفاوت میزان نمو جسمی و بالیدگی در بین کودکان از یک طرف و میزان تجارب حرکتی منحصر به فرد آنها از طرف دیگر است (هی وود، ۱۳۸۵).
رشد در کامل‌ترین مفهوم، به تغییرات ایجاد شده در سطح عملکرد فرد در طول زمان مربوط میشود. کو و ساگدن[۲] (۱۹۸۵) تعریف زیر را برای رشد ارائه کردند: ” تغییرات سازگار بامهارت و کارایی” چنین تعریفی نشان میدهد که فرد برای کسب یا حفظ سازگاری و تناسب نیازمند تطبیق و تغییر در سراسر زندگی است (گالاهو و ازمون[۳]، ۱۳۹۰). تغییرات همراه رشد عموماً در سه زمینه به وجود میآید: جسمی، شاختی و روانی- اجتماعی. رشد جسمی به تغییراتی مربوط میشود که در بدن به وجود میآید: تغییرات از نظر قد، وزن، مغز، قلب و سایر دستگاهها و اعضا همچنین تغییر در ساختهای استخوانی، عصبی، همراه با
مهارتهای حرکتی. رشد شناختی به تغییراتی مربوط میشود که در حوزه فعالیتهای ذهنی روی میدهد و احساس، ادراک، حافظه، تفکر، استدلال و زبان را شامل میشود. رشد روانی- اجتماعی اصولاً
دگرگونیهای مربوط به شخصیت، هیجانها و روابط با دیگران را در بر میگیرد (وندر زندن[۴]، ۱۳۸۶).
همچنین کاربرد علم رشد حرکتی مفیدترین روش برای مطالعه علم رشد است. مشکلات حرکتی ناشی از عوامل متعددی هستند که ممکن است ذاتی باشند، مشکلات نوزادی که با ناتوانی حرکتی مثل اسپینا بیفدا[۵] (نخاع دو شاخه) متولد میشود؛ یا در اثر آسیب شدید و یا به مرور زمان با بالا رفتن سن و فشارهای مداوم به وجود میآید، نظیر مشکلات وضعیتی در نحوه نشستن یا راه رفتن. یا میتواند صرفاً در حین کسب یک مهارت جدید بروز کند، مثل اجرای حرکت آرابیسک (ضربه به توپ گلف). همانند علوم دیگر، هدف از مطالعه رشد حرکتی، یادگیری مطالبی جهت کاهش مشکلات اجتماعی است (گالاهو و ازمون، ۱۳۹۰).
[۱] Haywood
[۲] Keogh & Sugden
[۳] Gallahue & Ozmun
[۴] Vander Zanden
[۵] Spina bifida
[۱] Early intervention
[۲] pedretti
[۳] zoltan
[۱] Kephart, Getman & bark
[۲] Pelham
[۳] Bender
[۴] Developmental Coordination Disorder (DCD)
[۵] Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition Text Revision (DSM-IVTR)
[۶] Learning Disorder (LD)
[۷] Attention Deficit Hyperactivity disorder (ADHD)
[۸] Ameratunga
[۹] Jayvis
[۱۰] Kadesjo
[۱۱] Gillberg
[۱۲] Missiuna
[۱۳] Sudgen
[۱۴] Chambers
[۱۵] Kirby
جهت دریافت و خرید متن کامل مقاله و تحقیق و پایان نامه مربوطه بر روی گزینه خرید انتهای هر تحقیق و پروژه کلیک نمائید و پس از وارد نمودن مشخصات خود به درگاه بانک متصل شده که از طریق کلیه کارت های عضو شتاب قادر به پرداخت می باشید و بلافاصله بعد از پرداخت آنلاین به صورت خودکار لینک دنلود مقاله و پایان نامه مربوطه فعال گردیده که قادر به دنلود فایل کامل آن می باشد .
ارسال نظر